Owocówka jabłkóweczka: Cydia pomonella L.

Owocówka jabłkóweczka – występowanie i opis szkodnika

Gatunek pospolicie i corocznie występujący w sadach jabłoniowych. Osobniki dorosłe są niewielkimi motylami o długości 8-9 mm i rozpiętości skrzydeł 16 mm u samców i 20 mm u samic. Pierwsza para skrzydeł jest brunatno popielata z brązowo złocistą plamką w narożu. U samców dodatkowo występuje czarny pasek. Druga para skrzydeł jest jasnobrązowa. Jaja są prawie płaskie, okrągłe, półprzezroczyste. Larwy początkowo kremowe zmieniają się z wiekiem na różowe z czarną częścią głowową. Poczwarki brązowe o długości 8-9 mm.

Owocówka jabłkóweczka – cykl rozwojowy i żerowanie

Zimują gąsienice w kokonach zlokalizowanych w spękaniach kory i palików w sadzie ale także w skrzynkach i skrzyniach w przechowalniach owoców. Do przpoczwarczenia dochodzi zwykle od połowy kwietnia i na początku maju. Około 20 maja rozpoczyna się wylot motyli I pokolenia i trwa do 50 dni, maksymalny pik obserwowany jest około 20 czerwca. Motyle latają po zmierzchu i składają jaja, pojedynczo na powierzchni skórki zawiązków dopiero przy temperaturze powyżej 15°C (czerwiec-lipiec). Płodność samic wynosi od 30 do 160 jaj (pokolenie wiosenne składa więcej jaj niż letnie). Gąsienice lęgną się w optymalnych warunkach po 6-8 dniach w gorszych po maksymalnie 3 tygodniach. Te wylęgające się wcześniej dają początek II pokoleniu, natomiast te z późniejszego wylęgu schodzą na zimowanie. W II połowie lipca i w sierpniu następuje składanie jaj II pokolenia. Po wylęgu (lipiec, sierpień) wędrują przez pewien czas po powierzchni owocu po czym wgryzają się do ich wnętrza Gąsienica I pokolenia żeruje wewnątrz owocu 3-6 tygodni (od początku czerwca aż do zbiorów) a II pokolenia od końca lipca aż do października. Wygryzają one kanalik do wnętrza komory nasiennej gdzie wyjadają nasiona. Z otworu wejściowego wydostają się na zewnątrz brunatne odchody. Dorosłe wychodzą otworem zlokalizowanym po drugiej stronie owocu. Opuszczają się po przędzy na konary lub pnie, gdzie zapowijają się i zimują. Spadki temperatury zimą poniżej –25°C mogą powodować istotną śmiertelność szkodnika.

Objawy żerowania szkodnika

W zależności od rejonu oraz sytuacji w ubiegłym roku i aktualnie prowadzonej ochrony można obserwować nawet kilku procentowe straty w plonie owoców. Szkodliwe są gąsienice uszkadzające zawiązki i dojrzałe owoce powodując ich robaczywienie. Uszkodzone zawiązki opadają już w lipcu, natomiast zasiedlone dojrzałe owoce tracą wartość handlową lub opadają we wrześniu.

Sposób przeprowadzania lustracji i progi zagrożenia

W ochronie chemicznej ważny jest monitoring szkodnika:

Termin obserwacji Sposób obserwacji Wartość progu zagrożenia
Poł. maja – poł. czerwca Odłowy do pułapek feromonowych, obserwacje co 2 dni (liczyć i usuwać motyle) Więcej niż 5 motyli odłowionych w ciągu doby przez 4 kolejne dni
Czerwiec – sierpień Na losowo wybranych 25 drzewach przejrzeć po 20 zawiązków 10 świeżych wgryzów lub jaj na 500 zawiązków
W lipcu Na 5 wybranych drzewach umieścić opaski z papieru falistego Obecność licznych gąsienic wskazuje na szczegółowe obserwacje w kolejnym sezonie
Podczas zbiorów Przejrzeć 1000 owoców Wysoka liczba zasiedlonych owoców wskazuje na konieczność szczegółowych obserwacji w kolejnym sezonie

Profilaktyka i zwalczanie

Decyzję o rozpoczęciu zwalczania chemicznego podjąć na podstawie obserwacji prowadzonych w sadzie. Dogodne terminy przeprowadzenia zabiegu to intensywny lot motyli składających jaja lub stadium czarnej główki. Dobór środków wg. aktualnego programu ochrony roślin, z uwzględnieniem okresów karencji i prewencji !

 

  • Jabłoń
  • Grusza
  • Wiśnia/Czereśnia
  • Śliwa
  • Brzoskwinia

Zgorzel kory jabłoni

Jest drugą po raku drzew owocowych chorobą kory, bardzo powszechnie występującą w Europie, Ameryce Północnej, Australii i Nowej Zelandii. W warunkach klimatu umiarkowanego Polski główne zagrożenie stanowi w szkółkach i nowych nasadzeniach jabłoni. Silna epidemia choroby doprowadza do masowego zamierania drzew jabłoni w pierwszym roku po posadzeniu. Występowanie choroby na

Przeczytaj całość »

Zgnilizna pierścieniowa podstawy pnia drzew owocowych

Choroba poraża ponad 200 gatunków roślin z 60 rodzin botanicznych. Największe szkody gospodarcze wyrządza na roślinach z rodziny różowatych (Rosaceae), do których należy m.in. jabłoń. Choroba ma ścisły związek ze strukturą i wilgotnością gleb, najczęściej występuje na glebach zwięzłych, ciężkich i wilgotnych. Największe zagrożenie stanowi w uprawie jabłoni i mateczników

Przeczytaj całość »

Rak drzew owocowych

Choroba występuje powszechnie w strefie klimatu umiarkowanego na wszystkich kontynentach, głównie w rejonach uprawy drzew owocowych, jabłoni (Malus L.) i nieco rzadziej gruszy (Pyrus L.). Ze względu na wyniszczający charakter najwyższe szkody powoduje w szkółkach drzew owocowych, a także w młodych nasadzeniach.

Przeczytaj całość »

Parch jabłoni

Spośród wszystkich chorób pochodzenia odgrzybowego parch jabłoni jest chorobą najpowszechniej spotykaną we wszystkich rejonach uprawy jabłoni na całym świecie. Występuje w klimacie umiarkowanym głównie w sadach, ale także i szkółkach drzew jabłoni. Szkodliwość jest zależna od stopnia porażenia. Choroba powoduje osłabienie wigoru porażonych roślin poprzez ograniczenie produkcji asymilatów, co przekłada

Przeczytaj całość »

Mączniak jabłoni

Choroba bardzo powszechna we wszystkich rejonach uprawy jabłoni, ale może występować także na siewkach gruszy i pigwie. Na jabłoniach w zasadzie może wystąpić w każdej fazie fenologicznej. Najwyższa szkodliwość określona jest w przypadku owocujących drzew jabłoni wiąże się ze spadkiem plonu. Obserwowane jest także zahamowanie wzrostu młodych pędów co przekłada

Przeczytaj całość »

Gorzka zgnilizna jabłek

Choroba jest bardzo powszechną na całym świecie. Występuje głównie w Europie, Ameryce Północnej, Australii i Nowej Zelandii. W warunkach klimatu umiarkowanego Polski główne zagrożenie stanowi w uprawie jabłoni, zwłaszcza owoców. Choć choroba może także występować na owocach innych gatunków drzew zarówno ziarnkowych, jak i pestkowych m.in. na: pigwie, gruszy azjatyckiej i gruszy europejskiej. Szkodliwość choroby polega przede wszystkim na jej utajonym charakterze i ukazywaniem się objawów na owocach dopiero podczas dłuższego przechowywania. W niektórych gospodarstwach straty w plonach jabłek mogą wynosić 20-50%.

Przeczytaj całość »

Rdza gruszy

W ostatnich latach choroba coraz częściej występuje na gruszach i jałowcach w ogrodach przydomowych. W sadach towarowych obserwowana jest sporadycznie, zwłaszcza gdy w sąsiedztwie rosną jałowce będące żywicielami patogenu.

Przeczytaj całość »

Parch gruszy

Choroba powszechnie występująca w rejonach uprawy gatunków z rodz. Pyrus na całym świecie. W Polsce znana już od dawna w uprawie grusz. Nasilenie choroby jest zależne od kilku czynników, głównie warunków pogody w trakcie sezonu wegetacyjnego, obecności inokulum i podatności odmiany. Ze względu na mniejszą skalę upraw gruszy w Polsce,

Przeczytaj całość »

Brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych

Choroba powszechnie występuje w rejonach uprawy jabłoni i gruszy. W Polskich sadach corocznie można ją spotkać na jabłkach i gruszkach rzadziej na śliwkach, wiśniach czy morelach. Jest uznawana za jedną z częstszych przyczyn tzw. suchych zgnilizn owoców ziarnkowych. Przy braku ochrony powoduje znaczne straty w plonach owoców.

Przeczytaj całość »

Zaraza ogniowa

Zaraza ogniowa występuje na około 200 gatunkach roślin tak uprawnych jak i ozdobnych. Najczęściej są to rośliny z rodziny różowatych, do których należy m.in. jabłoń i grusza, ale także pigwa, głóg, irga i jarzębina. W warunkach sprzyjających choroba bardzo szybko rozprzestrzenia się i dokonuje spustoszenia na znacznych obszarach sadów i

Przeczytaj całość »

Zamieranie gruszy

Choroba odnotowana w sadach gruszowych na terenie Europy i USA. W Polsce po raz pierwszy opisana w 1996 roku. Choroba może mieć dwie postaci: gwałtowne zamieranie lub powolne zamieranie. Występuje na roślinach z rodzaju Pyrus, a także na pigwie. Szkodliwość jest zależna od wielu czynników, z których najważniejsze to podkładka

Przeczytaj całość »

Guzowatość korzeni

Jedna z najpowszechniej występujących chorób systemu korzeniowego roślin zarówno zielnych jak i drzewiastych. Zakres roślin na których została odnotowana obejmuje około 200 gatunków. Guzy rozwijające się na częściach podziemnych (korzeniach i szyjce korzeniowej) powodują zakłócenia w pobieraniu wody i składników pokarmowych. Szczególnego znaczenia nabiera w szkółkach drzew owocowych. Materiał z

Przeczytaj całość »

Srebrzystość liści

Srebrzystość liści to choroba, która występuje powszechnie w sadach towarowych wielu gatunków drzew owocowych m.in. na śliwach, wiśniach, czereśniach, a także jabłoniach oraz wielu gatunkach leśnych. W ostatnich latach obserwowany jest wzrost nasilenia choroby w śliwowych i wiśniowych nasadzeniach. Szkodliwość choroby polega unieczynnieniu blaszek liściowych oraz zniszczeniu kory i drewna

Przeczytaj całość »

Gorzka zgnilizna wiśni

Choroba ma zasięg ogólnoświatowy, występuje we wszystkich strefach klimatycznych. Najwyższa jej szkodliwość dotyczy strat w plonie wiśni. Masowe nasilenie ujawnia się w warunkach ciepłej i wilgotnej pogody.

Przeczytaj całość »

Dziurkowatość liści

Choroba powszechna w uprawie śliw, ale także brzoskwini, moreli, wiśni i czereśni. Jej szkodliwość polega na ograniczaniu powierzchni asymilacyjnej, poprzez zniszczenie liści. Efektem tego jest osłabienie wzrostu i rozwoju roślin.

Przeczytaj całość »

Drobna plamistość liści drzew pestkowych

W zasadzie występuje we wszystkich rejonach uprawy wiśni i czereśni, z wyjątkiem terenów o małej ilości opadów w okresie wiosennym i letnim. Szkodliwość choroby polega na osłabieniu drzew na skutek utraty liści, co przekłada się na ilość i wielkość plonu. W szkółkach wiśni i czereśni choroba może być powodem słabszego przyjęcia oczek.

Przeczytaj całość »

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych

Choroba powszechnie występuje w rejonach uprawy jabłoni i gruszy. W Polskich sadach corocznie można ją spotkać na jabłkach i gruszkach rzadziej na śliwkach, wiśniach czy morelach. Jest uznawana za jedną z częstszych przyczyn tzw. suchych zgnilizn owoców ziarnkowych. Przy braku ochrony powoduje znaczne straty w plonach owoców.

Przeczytaj całość »

Rak bakteryjny drzew owocowych

Choroba występuje w uprawie drzew owocowych, głównie wiśni, czereśni, brzoskwini i moreli. Poważne szkody wyrządza także w szkółka drzew pestkowych ww. gatunków. W przypadku silnego porażenia doprowadza do zamierania roślin.

Przeczytaj całość »

Torbiel śliwek

Choroba występuje w uprawie śliw na całym świecie. W Polsce głównie w rejonach podgórskich i nadmorskich. Szkodliwość związana jest z całkowitym zniszczeniem owoców. Rozwój choroby stymuluje duża ilość opadów.

Przeczytaj całość »

Srebrzystość liści

Srebrzystość liści to choroba, która występuje powszechnie w sadach towarowych wielu gatunków drzew owocowych m.in. na śliwach, wiśniach, czereśniach, a także jabłoniach oraz wielu gatunkach leśnych. W ostatnich latach obserwowany jest wzrost nasilenia choroby w śliwowych i wiśniowych nasadzeniach. Szkodliwość choroby polega unieczynnieniu blaszek liściowych oraz zniszczeniu kory i drewna

Przeczytaj całość »

Dziurkowatość liści

Choroba powszechna w uprawie śliw, ale także brzoskwini, moreli, wiśni i czereśni. Jej szkodliwość polega na ograniczaniu powierzchni asymilacyjnej, poprzez zniszczenie liści. Efektem tego jest osłabienie wzrostu i rozwoju roślin.

Przeczytaj całość »

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych

Choroba powszechnie występuje w rejonach uprawy jabłoni i gruszy. W Polskich sadach corocznie można ją spotkać na jabłkach i gruszkach rzadziej na śliwkach, wiśniach czy morelach. Jest uznawana za jedną z częstszych przyczyn tzw. suchych zgnilizn owoców ziarnkowych. Przy braku ochrony powoduje znaczne straty w plonach owoców.

Przeczytaj całość »

Srebrzystość liści

Srebrzystość liści to choroba, która występuje powszechnie w sadach towarowych wielu gatunków drzew owocowych m.in. na śliwach, wiśniach, czereśniach, a także jabłoniach oraz wielu gatunkach leśnych. W ostatnich latach obserwowany jest wzrost nasilenia choroby w śliwowych i wiśniowych nasadzeniach. Szkodliwość choroby polega unieczynnieniu blaszek liściowych oraz zniszczeniu kory i drewna

Przeczytaj całość »

Kędzierzawość liści brzoskwini

Choroba bardzo powszechna, występuje corocznie w uprawie brzoskwini i nektaryny. Szkodliwość jej ogranicza się do zniekształcenia liści, a w konsekwencji osłabienia roślin. Zmiany te przekładają się na obniżenie jakości plonu owoców brzoskwini oraz może mieć wpływ na gorsze przezimowanie porażonych drzew.

Przeczytaj całość »

Dziurkowatość liści

Choroba powszechna w uprawie śliw, ale także brzoskwini, moreli, wiśni i czereśni. Jej szkodliwość polega na ograniczaniu powierzchni asymilacyjnej, poprzez zniszczenie liści. Efektem tego jest osłabienie wzrostu i rozwoju roślin.

Przeczytaj całość »