Drutowce – występowanie i opis
Drutowce należą do rodziny sprężykowatych (Elateridae) i są zaliczane do licznej grupy szkodników glebowych, które uszkadzają wiele gatunków roślin uprawnych. Ze względu na podobieństwo do siebie poszczególnych gatunków z tej rodziny nie rozróżnia się poszczególnych gatunków w uprawie polowej a ogólnie określa się je mianem drutowców.
Do najważniejszych przedstawicieli zalicza się: Osiewnik ciemny – Agriotes obscurus, Osiewnik rolowiec – A. lineatus, Osiewnik skibowiec – A. sputator. Głównie szkody powoduje w uprawach warzyw korzeniowych ziemniaków, marchwi. Jest również niebezpiecznym szkodnikiem upraw rolniczych głównie kukurydzy, w której powoduje zniszczenia aż konieczne może okazać się wcześniejsza likwidacja uprawy. Dla roślin sadowniczych jest niebezpiecznym szkodnikiem w uprawie gatunków jagodowych na czele z truskawką i innymi takimi jak borówka wysoka i malina. Stadium szkodliwym są ciemnobrązowe larwy uszkadzające system korzeniowy roślin. Szkodnik występuje najczęściej na polach silnie zachwaszczonych perzem właściwym, na nieużytkach rolnych i polach ze złym prowadzeniem uprawek mechanicznych gleby.
Drutowce – cykl rozwojowy
Szkodnik zimuje w glebie w postaci larw i chrząszczy. Okres lotu dorosłych osobników trwa od marca do października. Dorosłe osobniki żyją do kilku tygodni, podczas których składają jaja do gleby w zależności od gatunku płytko pod powierzchnią ziemi do 5 cm. Jaja składane są pojedynczo lub w niewielkich złożach. Larwy pełny cykl rozwojowy trwający 2-4 lata przechodzą w ziemi. W zależności od gatunku larwy mogą przechodzić rożną liczę linień w roku. Młode larwy odżywiają się głównie resztkami roślinnymi a wraz z rozwojem zmieniają pokarm na części podziemne rosnących roślin. Po przepoczwarzeniu się młode chrząszcze tylko sporadycznie wychodzą na powierzchnię. Większość dorosłych osobników zimuje i na powierzchnie wychodzą w następnym roku. Chrząszcze są cieniolubne żyją na krzewach i drzewach, na których to wygryzają otwory w liściach. Pełen cykl rozwojowy pokolenia trwa od 3-6 lat.
Objawy żerowania szkodnika
Drutowce zalicza się do szkodników glebowych i tam najczęściej dochodzi do uszkodzeń roślin. Larwy żerując uszkadzają wszystkie części podziemne roślin osłabiając ich wzrost, doprowadzając do zamierania roślin jak również powodują spadek w plonie roślin okopowych. Rodzina sprężykowatych powoduje uszkodzenia na wielu gatunkach roślin w tym okopowych, kapustnych dyniowatych i gatunkach sadowniczych. Do uszkodzeń powodowanych żerowaniem larw chodzi podczas całego roku. Wiosną żywią się kiełkującymi nasionami powodując nierównomierne i przerzedzone wschody roślin. Przy postępującym rozwoju roślin rozpoczynają żerowanie na podziemnych częściach roślin, które podgryzają a młode rośliny mogą zjeść w całości pozostawiając tylko część liści. W przypadku truskawki mogą wygryzać otwory i drążyć korytarze w szyjce korzeniowej rośliny. W okopowych powoduje duże straty w plonie, bulwy uszkodzone przez drutowce szybko gnije i nie nadaje się do przechowywania. Otwarte rany są doskonałym miejscem do wnikania patogenów grzybowych i bakteryjnych. Owoce dotykające do ziemi również mogą być uszkadzane przez szkodnika, który wgryza się na do ich wnętrza.
Terminy przeprowadzania lustracji
Do oceny zagrożenia ze strony sprężykowatych wykonuje się odkrywki glebowe wczesną wiosną lub latem do końca sierpnia. Jeśli na kwaterze występował problem z tymi szkodnikami należy wykonać odkrywki glebowe w różnych miejscach przed rozpoczęciem nowej uprawy. Natomiast w sytuacji, kiedy zaczęły pojawiać się punktowe wypady roślin odkrywkę należy wykonać w ich obrębie. Warto również przeprowadzać częste lustracje na plantacji wykopując rośliny i oceniając wygląd części podziemnych. Do monitoringu jak również zwalczania istnieje możliwość wykorzystania roślin pułapkowych w celu zwabienia larw w jedno miejsce i ich unieszkodliwienie.
Sposób przeprowadzania lustracji
Wczesna wiosną lub latem (do końca sierpnia) przed założeniem plantacji
- Pobrać 32 próby gleby (o łącznej powierzchni 2m²; każda próba 25 x 25 x i głębokości 30 cm)
- Zastosować pułapki do odłowu szkodnika
Wartość progu zagrożenia
- 1 drutowiec/m²
Profilaktyka i zwalczanie
Obecnie nie ma zarejestrowanych środków ochrony roślin przeciwko drutowcom, a te które można było stosować zostały już wycofane z możliwości stosowania w Unii Europejskiej. Dlatego dla wszystkich szkodników glebowych konieczne jest wykorzystanie innych metod do ograniczania szkodliwych larw. Drutowce podobnie jak pędraki i opuchlaki można ograniczyć za pomocą zabiegów mechanicznych wykonywanych przed uprawą roślin. Poleca się wykonywanie głębokiej orki jesiennej, wykorzystywać agregaty uprawowe do spulchniania gleby jednocześnie mechanicznie uszkadzając szkodniki i wystawiając je na pożarcie przez ptaki.
Na małych powierzchniach i ogródkach przydomowych można wykorzystywać pułapki przeciwko larwą. Wykorzystuje się do tego celu przynęty pokarmowe np. bulwy ziemniaka i korzenie marchwi. Zakopuje się je w ziemi na głębokość ok 15cm w rozstawie 1-2m x 4m. Następnie regularnie się kontroluje ilość larw i w razie potrzeby się niszczy. Pułapki należy zakopywać po osiągnięciu przez glebę temperatury 12°C.
