Choroba bardzo powszechna we wszystkich rejonach uprawy jabłoni, ale może występować także na siewkach gruszy i pigwie. Na jabłoniach w zasadzie może wystąpić w każdej fazie fenologicznej. Najwyższa szkodliwość określona jest w przypadku owocujących drzew jabłoni wiąże się ze spadkiem plonu. Obserwowane jest także zahamowanie wzrostu młodych pędów co przekłada się na zniekształcenie koron. Drzewa porażone są też bardziej podatne na przemarzanie.
Mączniak jabłoni – przyczyny
Chorobę wywołuje grzyb Podosphaera leucotricha zaliczony do workowców. Jest on pasożytem bezwzględnym rozwijającym się wyłącznie na żywych organach rośliny żywicielskiej. Patogen zapuszcza do wnętrza komórek gospodarza tzw. haustoria utwory odpowiedzialne za pobieranie składników pokarmowych. Na powierzchni porażonych pędów wytwarza biały nalot, zbudowany ze strzępek grzybni. W stadium konidialnym (zwykle w okresie wegetacji roślin) na szczycie trzonków konidialnych grzyb wytwarza kuliste zarodniki konidialne. W okresie spoczynku roślin patogen tworzy kuliste, zamknięte owocniki z przyczepkami przytwierdzającymi je do podłoża. Wewnątrz rozwijają się worki z zarodnikami workowymi.
Mączniak jabłoni – objawy
Objawy mogą pojawiać się na liściach, pędach, kwiatach a czasem także na owocach. Charakterystyczną oznaką dla tej choroby jest biały, mączysty nalot (grzybnia z trzonkami konidialnymi i zarodnikami). Intensywność rozwoju objawów chorobowych jest zależna od warunków atmosferycznych oraz części porażonej rośliny. W wyniku porażenia młode liście szybko pokrywają się białym, gęstym nalotem. Blaszka liściowa zwija się, z czasem ulega deformacji i zaschnięciu. Młode pędy na skutek intensywnego pokrycia białą grzybnią przestają rosnąć, a ich wierzchołki zamierają. Z pąków bocznych na porażonym pędzie wyrastają zdeformowane liście niemal natychmiast pokrywane przez grzybnię patogena. Porażone kwiaty nie rozwijają się, zamierają i zasychają. Na zawiązkach i owocach zwykle nie widać białego nalotu grzybni. Wynikiem porażenia jest rozwój tzw. ordzawień, powstających na skutek korkowacenia skórki. Często ten tym objawów mylony jest z efektem fitotoksyczności preparatów miedziowych.
Warunki rozwoju choroby
Patogen zimuje w postaci grzybni w pąkach na porażonych pędach w koronie drzew. Wiosną (kwiecień) na grzybni rozwijają się zarodniki konidialne odpowiedzialne za słabe infekcje pierwotne. Optymalne warunki i silne infekcje zaczynają rozwijać się podczas kwitnienia jabłoni. Masowy wysiew jest efektem uwalniania zarodników z grzybni zimującej i nowopowstałej, i trwa aż do zakończenia wzrostu młodych pędów. W momencie formowania pąków grzybnia przerasta pod łuski okrywające i w tym stanie może przetrwać niekorzystny okres zimy. Szczyt epidemii zwykle występuje cyklicznie co 2-3 lata. Natomiast załamanie epidemii następuje gdy w okresie zimowym temperatura spadnie do -30°C lub na przedwiośniu (-15, -20°C), co powoduje przemarznięcie pąków razem z grzybnią patogena.
Terminy zabiegów ochronnych
Bardzo skutecznym zabiegiem ograniczającym występowanie choroby jest usuwanie pędów pokrytych mączystym nalotem zarówno podczas cięcia zasadniczego zimowego jaki i w trakcie całego sezonu wegetacyjnego. Pędy takie należy zbierać i wywozić poza obszar plantacji, ażeby ograniczyć źródło infekcji. Z zabiegów chemicznych polecane są wczesnowiosenne zabiegi wyniszczające preparatami strobilurynowymi. W chwili pojawienia się mączystego nalotu na powierzchni młodych pędów czy liści poleca się fungicydy zawierające związki siarki. Strategię chemicznej walki z mączniakiem można połączyć z zabiegami przeciwko parchowi jabłoni. Pozwoli to jednocześnie zwalczać obydwa patogeny, zminimalizuje zanieczyszczenie środowiska oraz ograniczy koszty ochrony.
