Kategoria: Śliwki

Owocnica żółtoroga – występowanie i opis szkodnika

Szkodnik występuje powszechnie w zmiennym nasileniu. Zasiedla głównie śliwę, może występować także na wiśni, czereśni i moreli. Bardzo duże nasilenie w sadach ekologicznych. Owad dorosły to błonkówka długości 4-5 mm. Ma czarną głowę, tułów i odwłok oraz żółte odnóża. Samiec ma również żółte czółki oraz przezroczyste skrzydła z brązowymi żyłkami. Jajo jest długości 0,6 mm, owalne, początkowo jasnozielone, później biała szklista. Larwa długości do 6-8 mm, biała z żółtym odcieniem i brązową głową. Posiadają 10 par odnóży.

Cykl rozwojowy szkodnika

Zimują larwy w kokonach w glebie. Dorosłe owady wylatują w kwietniku, kilka dni przed kwitnieniem śliw. W czasie kwitnienia śliw samice składają jaja w działki kielicha wykonując nacięcie przez, które wsuwają jaja do środka. Larwy wylęgają się kilka dni po przekwitnięciu śliw po czym wgryzają się do wnętrza zawiązka. Larwa przechodzi 5 stadiów rozwojowych. W czasie swojego życia larwa może przechodzić do jeszcze kilku innych zawiązków, uszkadzając tym samym od 2-4 zawiązków. Uszkodzone zawiązki odpadają na ziemie wraz z larwami w środku. Larwy wychodzą z zawiązków i zagrzebują się w glebie gdzie zimują. Część larw może pozostawiać w glebie aż dwa lata.

Objawy żerowania szkodnika

Na działki kielicha w czasie kwitnienia  lub na kielichu, w miejscu złożenia jaj, widać wypukłą brązową plamkę ok. 2 mm. Po zakończeniu kwitnienia na zawiązkach owoców pojawiają się okrągłe otwory wejściowe larw wypełnione wystającymi z nich odchodami. Uszkodzone zawiązki odpadają na ziemie. Owocnica może zniszczyć 40-60% zawiązków śliwy.

Sposób przeprowadzania lustracji

Lustracje w okresie od białego pąka kwiatowego do końca kwitnienia

  • Przed kwitnieniem należy rozwiesić w sadzie białe pułapki lepowe do odłowu owadów dorosłych i sprawdzać je co 2-3 dni, określając liczbę odłowionych błonkówek.

Próg szkodliwości

  • 80 owadów dorosłych odłowionych na pułapkę w okresie od początku do końca kwitnienia

Profilaktyka i zwalczanie

Termin wykonywania zabiegu zwalczającego dozwolonymi preparatami przypada na początku wylęgania się larw tj. w ostatniej fazie opadania płatków kwiatowych. Cześć błonkówek może być ograniczana w okresie różowego pąka podczas zwalczania innych szkodników np. mszyc, zwójek zjadających liście. Dobór środków wg. aktualnego programu ochrony roślin, z uwzględnieniem okresów karencji i prewencji ! Wśród typowych rozwiązań są: deltametryna, acetamipryd, cyjanotraniliprol. Zwalczanie uboczne na szkodnika wykazują również: chlorantraniliprol lub benzoesan emamektyny stosowane przy okazji zwalczania zwójek.

Tarcznik niszczyciel (Quadraspidiotus perniciosus) – opis i występowanie

Tarcznik niszczyciel jest szkodnikiem, który może stawać się rosnącym problemem w uprawie wielu gatunków sadowniczych na terenie Polski. Pojawił się już w końcówce lat 40 dwudziestego wieku w okolicy Wadowic, ale po szybkim rozpoznaniu i podjęciu zwalczania został on wyeliminowany na wiele lat.  Ponownie pojawił się w roku 2015 w regionie Opola Lubelskiego i Sandomierza. Zaliczany jest do szkodników kwarantannowych podlegających obowiązkowi zwalczania pochodzi z regionów Azji wschodniej, skąd rozprzestrzenił się na całym świecie. Tarcznik niszczyciel organizmem bardzo małym, tarczki mają średnice 1-2mm początkowo tarczki są koloru białego a wraz z rozwojem larw ciemnieją w odcienie ciemnej szarości, aż do koloru czarnego w przypadku tarczek zimujących.

Tarcznik niszczyciel – cykl rozwojowy

W warunkach klimatycznych Polski w roku występuje jedno pokolenie szkodnika. Jednocześnie przyjmuje się, że przez południową cześć kraju przebiega północna linia występowania, lecz ze zmianami klimatu może występować na terenie całego kraju. Zimują najczęściej larwy w pierwszym stadium rozwojowym jak również zapłodnione samice na powierzchni roślin pod tarczkami. Samice są żyworodne umożliwiając tym samym młodym larwą migrację po roślinie w celu znalezienia odpowiedniego miejsca do żerowania. Po znalezieniu miejsca bytowania larwy prowadzą osiadły tryb życia, a jedyną formą ruchomą przybierają dorosłe samce, u których zostają wykształcone odnóża i skrzydła natomiast zredukowany zostaje aparat gębowy sprawiając, że żyją około tygodnia.  Widoczny jest dymorfizm płciowy okazujący się w kształcie tarczek, samice mają tarczki okrągłe o średnicy 1,5-2mm natomiast samców przybierają kształt owalny. Widoczna jest również różna ilość linienia. Męskie linieją dwukrotnie a żeńskie czterokrotnie, rozróżnić osobniki można dopiero od etapu drugiego stadium larwalnego.

Po okresie zimowania larwy zaczynają ponowne żerowanie i linienie. W połowy maja wylatują samce, a po okresie ok 4 tygodni zaczynają rodzić się larwy pierwszego pokolenia. Migracja larw trwa ok 6 tygodni zanim znajdą się na miejscu bytowania. I to one będą zimowały aż do kolejnego roku.

Objawy żerowania szkodnika

Tarcznik niszczyciel występuje głównie na pędach zdrewniałych różnych gatunków drzew, zarówno w uprawach sadowniczych jak również na klonach, brzozach i wielu innych. Pędy są pokryte dużą ilością małych tarczek o średnicy 1-2mm. Są łatwe do zauważenia w przypadku dużej liczebności. Silne zasiedlenie przez szkodnika wygląda jakby gałęzie były pokryte warstwą przypominającą mak. Kora w miejscu żerowania może wytwarzać zgrubienia, przebarwiać się na jaśniejsze kolory a nawet pękać. Larwy pokryte tarczką występujące na owocach powodują charakterystyczne fioletowo czerwone obwódki, które powiększają się wraz ze wzrostem owoców. Mogą się one zlewać powodując duże i wyraźne zmiany w kolorze skórki owoców. W miejscu żerowania szkodnika w miąższ również przybiera kolor czerwony.

Początkowo organy zasiedlane przez tarcznika charakteryzują się osłabionym wzrostem, który wynika z toksyny produkowanej i wstrzykiwanej do wnętrza roślin. Powoduje ona, że rośliny mogą nie zawiązywać pąków kwiatowych na kolejny rok, a te zawiązane są słabsze. Ponadto drzewa stają się mniej odporne na inne agrofagi jak również wyraźnie zmniejsza się ich mrozoodporność. W młodych sadach, gdzie nie wykonuje się zabiegów po wystąpieniu może dojść do całkowitego zamieranie drzew w okresie od 2 -4 lat. Nawet w przypadku zwalczania szkodnika przez wstrzykniętą toksynę rośliny mogą nie odzyskać pełnego wigoru.

Sposób przeprowadzania lustracji

Lustracje powinny być przeprowadzane regularnie w okresie od połowy maja, kiedy to osobniki uskrzydlone wylatują, aż do końca października. Pozwoli to na odpowiednie określenie zagrożenia ze strony tego niebezpiecznego szkodnika, jak również podjęcie zwalczania w momencie jego pojawienia. Dostępne są pułapki feromonowe do odłowu samców w momencie oblotów wiosennych.

Próg szkodliwości

Ze względu, że jest to szkodnik kwarantannowy to zwalczanie jest konieczne w momencie potwierdzenia wystąpienia szkodnika w sadzie.

Profilaktyka i zwalczanie

Do zwalczania tarcznika niszczyciela można zastosować tak jak w przypadku innych gatunków z tego rodzaju w okresie zimowym oleje mineralne, które będą niszczyć zimujące larwy i samice. W okresie wegetacji do ograniczania liczebności larw można zastosować produkty o działaniu mechanicznym, które dokładnemu pokryciu ciała spowodują odcięcie dostępu tlenu i ich uduszenie. Aktualnie nie ma zarejestrowanych preparatów chemicznych do zwalczania tarcznika, ale niektóre substancję zastosowane przeciwko innym szkodnikom wykazują działanie ograniczające ich obecność. Należy również zwrócić uwagę na ważnego wroga naturalnego a mianowicie pasożytniczą błonkówkę z rodzaju Aphelinidae – Encarsia perniciosi, która jest najczęściej wykorzystywana do biologicznej ochrony na obszarach inwazyjnych. Niestety wraz ze wzrostem temperatury wynikającej z ocieplania się klimatu, jak również coraz łagodniejszych zim tarcznik niszczyciel będzie przybierał na znaczeniu jako poważny szkodnik w polskich sadach.

Znamionówka tarniówka – występowanie i opis szkodnika

Jest to motyl należący do rodziny brudnicowatych. Szkodnik występuje w uprawie śliw, moreli i brzoskwini oraz jabłoni. W rozwoju gatunku widoczny jest silny dymorfizm płci. Samice są szarobrązowe, krępe i grube (do 20mm) przez co bardzo słabo się poruszają. Dodatkowo pozbawione są skrzydeł. Natomiast samce posiadają skrzydła o rozpiętości do 30mm z białą półksiężycowatą plamą na pierwszej parze. Jaja u tego gatunku są kuliste, szare z wyraźnie wklęsłym środkiem. Dorosłe gąsienice mają do 40 mm długości. Ich ciało jest popielato-czarne z podłużnymi białymi liniami. W szczytowej części każdego z 4 segmentów znajduje się pióropusz z długich żółtopomarańczowych włosków.

Cykl rozwojowy

Zimują jaja składane na zaschniętych liściach przymocowanych do gałęzi. Pierwsze gąsienice lęgną się już w maju i mogą żerować do pierwszych dni sierpnia. Po czym oprzędzają liście i przepoczwarczaj się. Wylot motyli następuje od lipca aż do października. Samice II pokolenia składają jaja w złożach po około 200 szt. każda.

Objawy żerowania szkodnika

Bardzo ruchliwe gąsienice żerują na samym początku na pąkach a później przechodzą na liście, wyjadając w nich początkowo niewielkie, okrągłe lub podłużne otwory, a w późniejszym okresie szkieletując je. Uszkodzenia blaszek liściowych powodują osłabienie drzew.

Profilaktyka i zwalczanie

Lustrację należy rozpocząć już w okresie bezlistnym w celu poszukiwania złóż jaj. Jeżeli więcej niż 70% zimujących jaj w złożach jest spasożytowanych przez kruszynki, nie należy wykonywać zabiegów chemicznych. Lustrację kontynuować w późniejszym okresie. Przejrzeć po 20 liści na 10 losowo wybranych drzewach. Jeśli zaobserwujemy 2 gąsienice na 200 rozet kwiatowo-liściowych zostanie przekroczony próg szkodliwości i należy wykonać zabieg chemiczny. Należy bezwzględnie zachować okresy prewencji i karencji. Dobór środków zgodnie z aktualnym programem ochrony roślin.

Przędziorek owocowiec – występowanie i opis szkodnika

Szkodnik pospolicie występujący na terenie Polski. Samice charakteryzują owalnym prawie okrągłym ciałem o długości 0,36 mm. Powierzchnia ich jest silnie wypukła, barwy czerwonej z jasnymi wzgórkami na których ulokowane są gładkie szczeciny. Roztocz posiada 4 pary odnóży krocznych. Samce tego gatunku są nieco mniejsze o długości ciała 0,26 mm, posiadają za to dłuższe nogi. Ich ciało kształtem zbliżone jest do rombu o ciemnopomarańczowym zabarwieniu. Jaja zimowe są cebulkowatego kształtu, jaskrawo czerwone o średnicy 0,16 mm. Natomiast letnie są początkowo seledynowe, później zmieniają barwę na jasno pomarańczową. Larwy zaraz po wylęgnięciu z jaj są jasnopomarańczowe o wielkości 0,17 mm z czasem czerwienieją.

Przędziorek owocowiec – cykl rozwojowy

Formą zimującą są jaja znajdujące się na korze w pobliżu pąków a także na granicy przyrostów. Od połowy kwietnia rozpoczyna się wyląg z jaj zimowych, co zbiega się z okresem różowego pąka jabłoni i trwa około 2-3 tygodnie. Wyląg kończy się wraz z końcem kwitnienia śliw. Larwy przechodzą na liście i tam kontynuują swój dalszy rozwój. W optymalnych warunkach (29°C i przy wilgotności 35-50%) rozwój pokolenia trwa 3-5 tygodni. W sezonie wegetacyjnym pojawia się do 5 pokoleń. W ciągu życia (2-4 tygodni) samica składa od 20 do 90 jaj na liściach. W IV i V pokoleniu samice składają jaja z przeznaczeniem na zimowanie.

Objawy żerowania szkodnika

Szkodnik żerując na liściach wysysa komórki uszkadzając tym samym miękisz gąbczasty i palisadowy. Na liściach w wyniku silnego żerowania pojawiają się brązowe plamki. Uszkodzenia te powodują zaburzenia w procesie asymilacji i nadmierną transpirację. Masowe występowanie szkodnika wiąże się z przedwczesnym opadaniem liści już na przełomie lipca i sierpnia. Owoce uzyskane z silnie opanowanych drzew są małe i kwaśne. Zahamowany zostaje również przyrost pędów na długość oraz tworzenie pąków kwiatowych. Rośliny takie są osłabione przez co wzrasta ich podatność na szkodniki i patogeny oraz uszkodzenia mrozowe.

Sposób przeprowadzania lustracji

Przed rozpoczęciem wegetacji:

przejrzeć po jednej 2-3 letniej gałęzi z 40 losowo wybranych drzew w sadzie. W sadzie wieloodmianowym lustrację przeprowadzić dla każdej z odmian

Faza różowego pąka kwiatowego:

  • Za pomocą lupy stereoskopowej przejrzeć dokładnie spodnią stronę 200 liści. Po jednej rozetce z 40 losowo wybranych drzew

Próg szkodliwości

Przed rozpoczęciem wegetacji:

  • W przypadku licznego występowania jaj. Wyraźnie widoczne liczne skupiska wielkości 0,5-1 cm czerwonych jaj, kolejną lustrację przeprowadzić w fazie bezpośrednio poprzedzającej różowy pąk

Faza różowego pąka kwiatowego:

  • Średnio więcej niż 3 formy ruchome na jeden liść

Profilaktyka i zwalczanie

Przed rozpoczęciem wegetacji przejrzeć po jednej 2-3 letniej gałęzi z 40 losowo wybranych drzew. Skupiska jaj nie świadczą o konieczności wykonywania zabiegu zwalczania. Ponowną lustrację należy wykonać w okresie różowego pąka. Dla prawidłowego wykonania należy zapewnić prawidłowe warunki pogodowe. Należy bezwzględnie zachować okresy prewencji i karencji. Dobór środków zgodnie z aktualnym programem ochrony roślin.

Owocówka śliwkóweczka – występowanie i opis szkodnika

Od lat 60-tych występuje powszechnie w sadach śliwowych. Jest to niewielki motyl o długości ciała 7 mm i rozpiętości skrzydeł 10-14 mm u samic oraz odpowiednio 6mm i 8-10 mm u samców. Skrzydła pierwszej pary są szarobrązowe, marmurkowate na ich końcu znajdują się jasnoszare, plamy obok których zauważyć można cztery przecinkowate czarne plamki. Jajo początkowo jest płaskie i przezroczyste, później ma kształt wypukłej tarczki. Gąsienica po wylęgu jest biała z czarną głową, w miarę wzrostu przybiera intensywnie różową barwę.

Cykl rozwojowy szkodnika

Formą zimującą są gąsienice okryte szaro-białym kokonem w szczelinach kory lub na powierzchni ziemi. Wiosną gdy temp. przekroczy 16°C (od poł. kwietnia do poł. maja) następuje przepoczwarczenie. Motyle wylatują począwszy od końca maja aż połowy lipca. Jaja w ilości 35-60 sztuk (w zależności od pokolenia) składane są kilka dni po wylocie w temp. >12°C na zawiązki rzadziej na liście. Intensywne składanie jaj przypada w godzinach wieczornych między 18 a 22 w miesiącu lipcu. Drugie pokolenie składa jaja w III dekadzie lipca i II pierwszych sierpnia. Motyle żyją średnio 2 tygodnie. Natomiast rozwój od jaja do gąsienicy trwa od 6-8 dni. Po wylęgu gąsienica pozostaje kilka minut na powierzchni zawiązka owocu po czym wgryza się do jego wnętrza zasklepiając za sobą otwór wejściowy. Żerowanie wewnątrz owocu trwa około 22 dni. Dorosła gąsienica wygryza otwór wyjściowy i opuszcza owoc, zapowijając się w szczelinach kory lub w glebie na głębokości ok. 2 cm. Szacuje się, że około 50% gąsienic I pokolenia i wszystkie z II pokolenia zimują.

Objawy żerowania szkodnika

Gąsienice tego gatunku wyrządzają szkody w uprawie nie tylko śliw ale także moreli i brzoskwini a niekiedy wiśni i czereśni. W wyniku żerowania – drążenia kanału, gąsienica przerywa wiązki naczyniowe, co powoduje przerwanie przepływu asymilatów z szypułki do owocu. Owoce przestają rosnąć, szybko przebarwiają się na ciemnofioletowo i opadają. W starszych owocach gąsienice można obserwować tuż przy pestce. Owoce zanieczyszczone odchodami tracą wartość handlową.

Sposób przeprowadzania lustracji

Od początku czerwca do końca sierpnia (obserwacje co 2 tygodnie):

  • Na losowo wybranych 20 drzewach przejrzeć po 20 zawiązków

Próg szkodliwości

Od początku czerwca do sierpnia:

  • Średnio 1-2 jaja lub świeże wgryzy

Profilaktyka i zwalczanie

Do określenia terminu lotu i zwalczania motyli owocówki śliwkóweczki wykorzystuje się pułapki feromonowe. Od początku czerwca do końca sierpnia należy prowadzić obserwacje (co 2 tygodnie). Najwłaściwszym terminem wykonania zabiegu chemicznego jest stadium czarnej główni. Dobór środków wg. aktualnego programu ochrony roślin, z uwzględnieniem okresów karencji i prewencji !