Październik to zazwyczaj czas, kiedy z kolejnych kwater jabłoni zrywane są owoce a zbiory w gospodarstwach nabierają tempa. Jednak ten sezon jest odmienny i charakteryzuje się wyjątkową wczesnością. W ubiegłych latach sadownicy zrywali odmiany takie jak Ligol, Red JonaPrince, tak obecnie w sadach pozostały odmiany późne takie jak Gloster i Idared. Związane jest to nie tylko ze specyfiką obecnego sezonu, ale przede wszystkim mniejszą ilością owoców. Warto pamiętać, że jednocześnie już w tym momencie znajdujemy się na początku kolejnego sezonu. Dlaczego? Po zbiorach koniecznym jest odżywienie pąków kwiatowych na okres zimy i wczesnej wiosny. Liczba dni, jakie pozostały do zrzucenia liści i wejścia w stan spoczynku z każdym dniem zmniejsza się. Za kilka tygodni liście zaczną żółknąć i opadać, a tylko zdrowe i zielone liście są w stanie pobrać i przetransportować dostarczane składniki pokarmowe do pąków kwiatowych. Drugim niezmiernie ważnym elementem jest zagrożenie ze strony chorób powodujących raki i zgorzele pędów. Wraz z zrywaniem owoców powstają otwarte rany, które są doskonałym miejscem umożliwiającym infekcji chorób drewna i kory. Dlatego tak ważnym elementem jest odpowiednie zabezpieczenie ran i działania zmierzające ku ich zabliźnieniu się.
Ochrona przed chorobami
Wraz ze zmianą struktury odmian występujących w Polskich sadach coraz większym problemem okazje się znaczące nasilenie chorób drewna i kory. Do odmian wrażliwych należą grupy odmian takich jak: Gala oraz RedDelicious, Szampion, Ligol. A tym samym wraz ze wzrostem ilości podatnego na infekcję gospodarza zwiększa się presja na wszystkich odmianach nawet tych mniej podatnych. Głównym sprawcą tych chorób objawiających się w postaci zrakowaceń jest Neonectria galligena. Patogen zaliczany do workowców, infekuje drzewa w każdym wieku w temperaturach ok 15°C, więcej o biologii poniżej: Rak drzew owocowych – FruitAkademia. Drugim istotną chorobą zgorzele kory, powodowane przez grzyby Neofabrea alba i N. malicorticis. Objawami tych chorób są brunatne rany zgorzelowe powstające w pobliżu uszkodzeń mechanicznych np. ran po opadłych liściach i cięciu oraz po uszkodzeniach mechanicznych. Na młodych pędach tworzy się obrączka wokół pędu po czym część powyżej zamiera – więcej pod linkiem : Zgorzel kory jabłoni – FruitAkademia.
W sadach gruszowych w bieżącym sezonie wegetacyjnym presja ze strony raka bakteryjnego wywoływanego przez bakterie Pseudomonas syringe była niższa niż w poprzednim roku. Po pierwsze sadownicy poznali realne zagrożenie ze strony tego patogena i uszczelnili ochronę zapobiegawczą, ale również po zakończonych zbiorach wykonywali zabiegi pozbiorcze, które niewątpliwie przyczyniły się do poprawy zdrowotności drzew poprzez indukowanie mechanizmów naturalnej odporności. Jednak ze względu na rodzaj patogena ochrona powinna być kontynuowana, aby w okres spoczynku drzewa weszły w jak najlepszej kondycji i zdrowiu. Działanie ograniczające występowanie choroby wykazują środki miedziowe zarejestrowane do tego celu oraz produkty bakteryjne zawierające bakterie z rodz. Bacillus. Zarówno w jednym jak i drugim przypadku, powodzenie ochrony jest zależne od konsekwentnego działania. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż silne rośliny wykazują zwiększony opór na ataki chorób czy szkodników. Dlatego też prowadzona ochrona zapobiegawcza powinna wpierać zdrowy rozwój roślin i ich naturalne procesy odporności. Do głównych związków ograniczających występowanie choroby należ związki miedziowe o działaniu kontaktowym zapobiegającym rozwojowi bakterii. Jednak, jeśli patogen znajduje się we wnętrzu rośliny to substancje o działaniu powierzchniowym mogą okazać się niewystarczające. W tym celu podobnie jak w przypadku jabłoni należy wspomagać naturalne procesy odporności roślin.
Jak bronić się przed wzmożonym w ostatnich latach występowaniem ww. chorób?
Po zbiorach owoców, kiedy występuje duża liczba uszkodzonych pędów powstałych po zrywanych owocach, również wraz z oberwanymi pąkami. Są to doskonałe miejsca infekcji szczególnie przy niższych temperaturach i wysokiej wilgotności utrzymującej się w koronie. W celu zabezpieczenia tych miejsc warto wykonywać zabiegi zapobiegawcze z wykorzystaniem miedzi systemicznej w postaci produktu CuPROTE zawierającej 7% miedzi skompleksowanej kwasem heptaglukonowym. Dzięki temu połączeniu jony miedzi znacznie łatwiej przedostają się do tkanek roślin i mogą krążyć wraz z sokami komórkowymi. Zawartość miedzi nie jest duża, ale jest wystarczająca, aby indukować naturalne procesy odporności zachodzące w roślinie. I tym samym zwiększyć nabytą odporność na porażenie ze strony chorób. Miedź ta dzięki swojemu systemicznemu działaniu będzie także działać w tych miejscach, gdzie nie dotarła ciecz robocza. Jest to produkt w pełni bezpieczny nie niosący ze sobą ryzyka powstawania uszkodzeń liści. Warto zwrócić uwagę na możliwą do wykonania liczbę zabiegów. W standardowych sezonach głównym wyzwaniem był czas od końca zbiorów do początku opadania liści na jabłoniach. Obecnie okres ten będzie niewątpliwie dłuższy a tym samym „okno” zabiegowe będzie dłuższe i być może pozwoli na wykonanie więcej niż jednego zabiegu. A to zdecydowanie podniesie skuteczność produktów mających na celu uruchamianie mechanizmów naturalnej odporności roślin.
W celu kompleksowej ochrony warto łączyć kilka mechanizmów działania różnych produktów, pozwoli to na skuteczniejszą ochronę z minimalizacją „wpadek”, które będą rzutowały na powodzenie uprawy w przyszłości. Dlatego warto sięgnąć po Bakto G-STOP, produkt zawierający w swoim składzie dwa szczepy bakterii z rodzaju. Bacillus amyloliquefaciens DW1A oraz Bacillus subtilis DW2S, które wykazują dwukierunkowe działanie:
- zasiedlają system korzeniowy, łodygi i liście tworząc barierę mikrobiologiczną uniemożliwiającą rozwój patogenów grzybowych, tzw. efekt „zajętego krzesła”
- wytwarzają metabolity, stymulujące prawidłowy rozwój oraz plonowanie, w tym witaminy oraz hormony roślinne.
Pamiętajmy, że drzewa są żywymi organizmami i należy postępować z nimi ostrożnie i kompleksowo. Z jednej strony powinniśmy uwzględniać standardową ochronę chemiczną a z drugiej wykorzystywać dostępne rozwiązania biostymulujące i poprawiające naturalną zdrowotność.
Odżywianie pozbiorcze
Musimy pamiętać, że okres pozbiorczy dla tych gatunków jest pierwszym etapem w budowaniu jakości owoców na przyszły sezon ma także decydujący wpływ na wielkość całkowitą plonu. A im czas od zakończenia zbiorów do zastosowania nawozów dolistnych będzie krótszy tym lepsza będzie ich efektywność i wykorzystanie przez rośliny. Ponieważ nawozy dostarczane po zbiorach zostaną odprowadzone z liści i przetransportowane do pąków kwiatowych, stanowiąc pierwsze źródło składników, które będą wykorzystywane na początku wegetacji w okresie wiosennym. Odpowiednie odżywienie roślin na okres zimy będzie również w znacznym stopniu podnosiło mrozoodporność pąków kwiatowych. Wiosną, gdy nie mamy dobrze rozwiniętych liści, a często panują niesprzyjające warunki atmosferyczne do pobieranie nawozów dolistnych, te zastosowane jesienią będą już wykorzystywane przez rośliny. Znalazło to potwierdzenie w obecnym sezonie, gdzie rośliny odpowiednio przygotowane do zimy i przwidłowo odżywione w Bor i Cynk zdecydowanie lepiej przetrwały wiosenne przymrozki i zawiązały większą ilość owoców. Natomiast kwatery o słabej kondycji po zbiorach i wiosną nie dały tak obfitych plonów.
Gatunki ziarnkowe jesienią wymagają dostarczenia azotu (N), który nie wpłynie na pobudzenie roślin do wzrostu, natomiast wzmocni pąki na kolejny sezon. Nieodzownymi mikroelementami będzie Bor (B) i Cynk (Zn), niezbędny do prawidłowego przebiegu procesu kwitnienia w kolejnym sezonie wegetacyjnym. Należy zwrócić uwagę, aby nie opóźniać nawożenia, ponieważ roślina może pobierać nawozy tylko przez aktywny, zielony liść. Aspekt ten jest szczególnie ważny dla boru, który jest słabo mobilnym pierwiastkiem.
Do tego celu można wykorzystać gotową mieszankę nawozową FruitAkademia po zbiorach. (Zachęcamy do zapoznania się z całym programem nawożenia gat. ziarnkowych dostępnym tutaj -> Program nawożenia gat. ziarnkowych). W jej skład wchodzi azot w formie mocznika bezbiuretowego, bor i cynk w formie chelatu oraz MAP. Odpowiednio zbilansowana mieszanka nawozowa pozwala na efektywne dokarmianie jabłoni. Dawkowanie 7,5 kg/ha, worek wystarcza na 2 ha. Zabieg poleca się wykonać dwukrotnie w odstępie około 10 dni.
Dla osób chcących skorzystać z nawozów prostych poleca się zastosowanie mieszaniny mocznika w ilości 5 do 10 kg/ha z płynnym nawozem Cropvit B zamiennie Cropvit BMo w ilości 2,5 l/ha plus Cropvit Zn 2 l/ha lub NewJon Zn 0,2-0,5 l/ha. Na uwagę zasługuje produkt NewJon Zn , który jest wytworzony w nowoczesnej technologii cieczy jonowej. Czym charakteryzują się ciecze jonowe? Przede wszystkim zwiększone jest pokrycie opryskiwanych blaszek liściowych. Drugą niekwestionowaną zaletą jest szybkie pobieranie cynku (szybsze niż w przypadku innych nawozów cynkowych) przez liście i transportowanie ich do pąków kwiatowych. Taka mieszanina powinna zostać wykorzystana dwukrotnie w odstępie około 10 dni. Ważne, aby podczas aplikacji liście roślin były jeszcze w stanie pobrać składniki pokarmowe i przekierować je do tkanek pędów i pąków.
Zalecenia:
- FruitAkademia po zbiorach 7,5 kg/ha + CuPROTE 3l/ha + Bakto G-STOP 1l/ha
- Mocznik 5kg/ha + Cropvit B 2,5l/ha + Cropvit Zn 2l/ha lub NewJon Zn 0,2-0,5 l/ha + CuProte 3l/ha + Bakto G-STOP 1l/ha
Powyższe mieszaniny pozwolą na odpowiednie odżywienie roślin w niezbędne składniki pokarmowe w okresie pozbiorczym przy jednoczesnym wpieraniu naturalnych procesów odporności roślin.
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia i przestrzegaj zasad bezpiecznego stosowania produktu wskazanych na etykiecie.
Sporządzane przez nas zalecenia opierają się na aktualnym stanie naszej wiedzy. Jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za ich zastosowanie oraz wynikłe z tego konsekwencje. Decyzję o wykonaniu zabiegów agrotechnicznych lub ochrony roślin podejmujecie Państwo na własną odpowiedzialność, biorąc pod uwagę lokalne uwarunkowania występujące w Państwa gospodarstwie.
UWAGA: Niektóre z w/w zaleceń dotyczą ogólnego problemu ochrony w Europie. Niektóre produkty wymienione w tekście nie są dozwolone we wszystkich krajach. Przed ich zastosowaniem należy zapoznać się z zasadami obowiązującymi w danym kraju.
