Proheksadion wapnia jest jedną z substancji określanych jako regulator wzrostu. Jest to związek o antagonistycznym działaniu w stosunku do giberelin. Jej wysokie stężenie w komórkach roślinnych powoduje zahamowanie biosyntezy giberelin co w efekcie powoduje skrócenie jednorocznych przyrostów i ograniczenie wyrastania silnych pędów zwanych „wilkami”. Dodatkową właściwością proheksadionu jest ograniczenie produkcji tzw. hormonu stężenia czyli etylenu. Na rynku pojawiło się kilka produktów dostępnych dla sadownictwa. Wśród nich można wyróżnić popularny już Regalis 10 WG oraz Regalis Plus 10 WG. Ich odpowiednikiem od lutego 2017 roku jest preparat Kudos 10 WG.
Właściwości proheksadionu wapnia wykorzystywane są w uprawie jabłoni i gruszy. Do najważniejszych zastosowań należą:
a) Redukcja siły wzrostu Zahamowanie nadmiernego przyrostu wegetatywnego to najczęstszy powód i cel zastosowania preparatów zawierających proheksadion wapnia. Optymalny termin przypada na moment wykształcenia przez nowe przyrosty około 4-5 młodych liści. Maksymalnie do momentu gdy pędy osiągną przyrost 5 cm, co zwykle przypada na moment końca kwitnienia. W większości przypadków odmian reagują one zredukowaniem długości pędów o co najmniej 30%. Produkty można stosować dwukrotnie w dawkach dzielonych zależnie od siły wzrostu drzew, należy pamiętać żeby nie przekroczyć górnej łącznej dawki 2,5 kg /ha w sezonie. Ostatni zabieg należy wykonać nie później niż 55 dni przed zbiorem owoców. Schemat zastosowania :
- Pierwszy zabieg rozwój liści (3-5 liści) w dawce 1,0-1,25 kg/ha
- Drugi zabieg przed wydłużeniem pędów (2-4 tygodni po pierwszym zabiegu) w dawce 1,0-1,25 kg/ha
b) Poprawa podtrzymania zawiązków Poprawa zawiązywania owoców związana jest z blokowaniem syntezy etylenu. Hormon ten jest intensywnie produkowany w warunkach stresowych dla rośliny m.in. po przymrozkach czy suszy. W efekcie nadprodukcja prowadzi do nadmiernego opadania zawiązków lub przyspiesza proces dojrzewania owoców. Najlepszy efekt podtrzymania owoców uzyskujemy wykonując zabieg wybranym produktem w fazie „balona”.
Schemat zastosowania:
- Pierwszy zabieg początek kwitnienia (faza balona) w dawce 0,5-0,7 kg/ha
- Drugi zabieg przed wydłużeniem pędów (2 tygodnie po pierwszym zabiegu) w dawce 0,8-1,0 kg/ha
- Trzeci zabieg 2-4 tygodnie po drugim zabiegu w dawce 0,8-1,0 kg/ha
Uwaga! W przypadku odmian wykazujących tendencję do nadmiernego zawiązywania owoców takich jak: Gala, Šampion, Pinova zalecamy wykonanie zabiegu tylko w latach wyjątkowo niesprzyjających zawiązywaniu owoców.
c) Poprawa odporności drzew na choroby Pośrednio proheksadion wapnia pomaga w ochronie drzew przed mączniakiem, parchem oraz wtórnymi infekcjami zarazy ogniowej. W wyniku zmian w produkcji flawonoidów wzmocniona jest naturalna odporność drzew, dzięki czemu są one mniej podatne na ww. patogeny. Szczególnego znaczenia nabiera w uprawie gruszy i w kontekście ograniczenia wtórnego rozwoju zarazy ogniowej.
Schemat stosowania:
- Pierwszy po zakończeniu kwitnienia w dawce 0,75-1,25 kg/ha
- Drugi 2-4 tygodni po pierwszym zabiegu w dawce 0,75-1,25 kg/ha
W sadach gruszowych wpływa również na poprawę plonowania poprzez stymulację tworzenia pąków kwiatowych zakładanych na kolejny sezon.
d) Wyższy plon w młodych nasadzeniach W pierwszych latach młode drzewa mają naturalną tendencję do silnego wzrostu wegetatywnego, kosztem pąków kwiatowych. Po zastosowaniu produktów zawierających proheksadion wapnia obserwuje się odwrócenie sytuacji. Poprzez wyhamowanie wzrostu (uzyskanie skróconych, grubych pędów zakończonych pąkami kwiatowymi) mamy mniej problemów z właściwym formowaniem koron, drzewa rozpoczynają owocowanie wcześniej i regularnie. Ograniczony jest również problem przemienności owocowania na starszych drzewach. Niestety zastosowanie środka w jednym roku powoduje konieczność kontynuacji prowadzonych zabiegów z użyciem tych produktów w kolejnych latach. Często zabiegi trzeba zwielokrotnić aby uzyskać ten sam efekt co w I roku stosowania.
e) Poprawa wybarwienia i jakości owoców Pozytywnym ale nie związanym z żadnym z mechanizmów bezpośredniego działania produktów na bazie proheksadionu wapnia jest wpływ na wybarwienie owoców. Dzięki zahamowaniu wzrostu pędów poprawia się doświetlenie wewnętrznych partii drzew co skutkuje lepszym doświetleniem owoców w czasie ich dojrzewania, a co za tym idzie – ich wybarwianiu. Słabiej rosnące pędy zużywają mniej wapnia, który może zostać przekierowany do owoców. Dzięki temu rumieniec jest pełniejszy a owoce lepiej się przechowują.
Tak jak każdy ze środków również i środki zawierające w swym składzie proheksadion wapnia dla najefektywniejszego działania wymagają spełnienia kilku punktów. Aplikację ich zaleca się gdy:
- Roślina znajduje się w odpowiedniej fazie fenologicznej (konieczna jest obecność liści)
- Temperatura na zewnątrz wynosi 16-20 ºC
- W sadzie utrzymuje się wysoka wilgotność powietrza (>50)
- Najlepiej wieczorem lub wcześnie rano (najefektywniejsze pobieranie przez blaszki liściowe, całkowite pogranie zachodzi w ciągu 4 godzin od zastosowania)
Należy pamiętać że:
- Właściwe dla zastosowania produktów zawierających proheksadion wapnia jest środowisko kwaśne (niezbędne zakwaszenie cieczy roboczej kwaskiem cytrynowym, mocznikiem lub MAP-em)
- W przypadku zastosowania nowej formulacji Regalis Plus 10 WG oraz Kudos nie wymagane jest stosowanie kwasku cytrynowego (jest on wkomponowany w produkt)
- Produktów tych nie można mieszać z produktami wapniowymi i miedziowymi oraz borem, ponieważ podnoszą one odczyn cieczy roboczej
- Należy zachować minimum 3-dniowy odstęp od zabiegów preparatami na bazie giberelin (ze względu na antagonizm działania)
- Podczas sezonu można stosować maksymalnie 2,5 kg/ha
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia i przestrzegaj zasad bezpiecznego stosowania produktu wskazanych na etykiecie. Sporządzane przez nas zalecenia opierają się na aktualnym stanie naszej wiedzy. Jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za ich zastosowanie oraz wynikłe z tego konsekwencje. Decyzję o wykonaniu zabiegów agrotechnicznych lub ochrony roślin podejmujecie Państwo na własną odpowiedzialność, biorąc pod uwagę lokalne uwarunkowania występujące w Państwa gospodarstwie.
UWAGA: Niektóre z w/w zaleceń dotyczą ogólnego problemu ochrony w Europie. Niektóre produkty wymienione w tekście nie są dozwolone we wszystkich krajach. Przed ich zastosowaniem należy zapoznać się z zasadami obowiązującymi w danym kraju.
