Komunikat agrotechniczny 50 (01-09-2025) Ochrona przedzbiorcza w równowadze z bezpieczeństwem konsumenta

Wystąpienie chorób na owocach w trakcie przechowywania w znacznym stopniu obniża jakość i opłacalność produkcji. Podczas przechowywania dominują choroby pochodzenia biotycznego.

Do najczęściej występujących chorób pochodzenia grzybowego należą: gorzka zgnilizna, powodowana przez grzyby z rodzaju Neofabrea (dawniej Pezicula) spp. i Gromerella spp., szara pleśń (Botritis cinerea) oraz parch przechowalniczy (stadium konidialne grzyba Venturia inaequalis) a często także sina pleń in. mokra zgnilizna (Penicillium expansum). Ważną kwestią o której należy pamiętać jest to, iż większość chorób znajduje się cały czas w sadzie. W związku z tym zagrożenie z ich strony jest realne praktycznie przez cały okres wzrostu owoców. Rozwój ww. chorób jest jednak uzależniony od warunków jakie zachodzą w trakcie sezonu wegetacyjnego. Dla większości z nich niezbędna jest wysoka wilgotność.

Rozpatrując choroby biotyczne pod względem ich chronologicznego występowania, pierwszą jest szara pleśń.

Choroba może przyjmować różne formy, takie jak: miękka zgnilizna przykielichowa oraz gnicie gniazdowe w obiektach przechowalniczych. Największe zagrożenie tą chorobą występuje w trakcie i pod koniec kwitnienia. W celu ochrony przed szarą pleśnią należy wykonywać zabiegi w okresie kwitnienia oraz w okresie przedzbiorczym. Ilość zabiegów należy dopasować do podatności odmiany na tą chorobę oraz do warunków pogodowych panujących w danym okresie. Zgniliznę gniazda nasiennego bardzo często można obserwować w przypadku odmiany ‘Gloster’.

Kolejną chorobą która stanowi ogromne zagrożenie nie tylko w pierwszej części sezonu wegetacyjnego ale także i w okresie przedzbiorczym oraz w obiektach przechowalniczych  jest wtórny in. przechowalniczy parch jabłoni.

Zagrożenie ze strony tej choroby jest tym większe im więcej obserwowanych jest plam parcha po okresie infekcji pierwotnych. W sadach „czystych” zwykle presja parcha występuje przeważnie na niskim poziomie, często jest niezauważalna, co nie oznacza, że sad jest wolny od patogenu. Niestety wszędzie tam gdzie występują aktywne plamy parcha na liściach i/lub owocach zagrożenie wzrasta wraz z liczbą plam i dogodnymi do rozwoju choroby warunkami. Infekcje tą chorobą podobnie jak w przypadku gorzkiej zgnilizny są widoczne w czasie zbioru ale dopiero w okresie przechowywania w postaci tzw. parcha przechowalniczego. W sytuacji kiedy występują okresy obfitych opadów deszczu tuż przed lub nawet w trakcie zbiorów należy zwrócić szczególną uwagę na zastosowanie preparatów dobrze zwalczających parcha jabłoni oczywiście z zachowaniem przypisanych im okresów karencji.

Chorobą która bardzo często występuje w utajeniu jest gorzka zgnilizna. Do infekcji może dochodzić poprzez przetchlinki owoców od czerwca aż do okresu zbiorów. Proces ten zależy w dużej mierze od warunków pogodowych. W infekcji powodowanej przez grzyby Neofabrea największe znaczenie ma okres na 6 tygodni przed zbiorem owoców. Jeśli w tym okresie występują regularne opady powodujące długotrwałe okresy zwilżenia ryzyko infekcji jest wysokie. Nasilenie choroby na owocach jest również wyższe w kwaterach odmian podatnych na zgorzele kory np. ‘Ligol’, ‘Szampion’ i ‘Gala’. Pierwsze objawy choroby są widoczne dopiero po kilku miesiącach przechowywania.

Przy wilgotnej i deszczowej pogodzie ochronę podatnych odmian należy rozpocząć 4-2 tygodni przed spodziewanym terminem zbioru owoców i kontynuować aż do momentu zbiorów.

Intensywność ochrony przeciwko chorobom przechowalniczym powinna być uzależniona od długości zamierzonego okresu przechowywania oraz od warunków pogodowych panujących tuż przed zbiorem jabłek. Środki ochrony roślin zarejestrowane do ochrony przed chorobami przechowalniczymi mają bardzo szeroki zakres ograniczanych chorób dlatego przy ich stosowaniu należy dobrać produkt o szerokim spektrum. Poniżej przedstawiono przykładowy intensywny program ochrony. W przypadku krótszego okresu przechowywania należy wykonać 2 do 3 zabiegów ochrony.

Przedstawiony program jest dedykowany do zabiegów w produkcji towarowej uwzględniając zapisy etykietowe ww. środków.

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia i przestrzegaj zasad bezpiecznego stosowania produktu wskazanych na etykiecie.

Sporządzane przez nas zalecenia opierają się na aktualnym stanie naszej wiedzy. Jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za ich zastosowanie oraz wynikłe z tego konsekwencje. Decyzję o wykonaniu zabiegów agrotechnicznych lub ochrony roślin podejmujecie Państwo na własną odpowiedzialność, biorąc pod uwagę lokalne uwarunkowania występujące w Państwa gospodarstwie.

UWAGA: Niektóre z w/w zaleceń dotyczą ogólnego problemu ochrony w Europie. Niektóre produkty wymienione w tekście nie są dozwolone we wszystkich krajach. Przed ich zastosowaniem należy zapoznać się z zasadami obowiązującymi w danym kraju.