Na co wpływa odczyn gleby.
Odpowiedni odczyn gleby wpływa na powstawanie i utrzymywanie struktury gruzełkowatej gleby, ponieważ przy udziale wapnia zwiększona jest siła sklejająca agregaty glebowe. Odpowiedni poziom pH wpływa korzystnie na życie glebowe mikroorganizmów głównie grzybów i bakterii, dzięki ich wydzieliną następuje proces sklejania się części gleby i próchnicy w agregaty glebowe. Wapń w glebie wpływa korzystnie na rozluźnianie jej struktury pozwalając na łatwiejsze penetrowanie korzeni w głąb profilu glebowego. Duża ilość gruzełek występująca w profilu glebowym pozwala na zachowanie odpowiedniego stosunku wody i powietrza. Ułatwia podsiąkanie wód gruntowych ku górze dzięki powstałym kanalikom, ale również poprawi pojemność wodną gleby, która jest nieoceniona w przypadku przedłużających się okresów suszy.
Jeśli pH gleby jest optymalne to w takiej glebie rozwijają się mikroorganizmy glebowe, które będą rozkładały materię organiczną w procesie humifikacji do próchnicy niezbędnej do otrzymywania wysokich plonów i będą wpływały na potencjał plonowania na takiej glebie. Ponadto warto zauważyć, że w odczynie zbliżonym do obojętnego w glebie rozwijają się te korzystne z punktu widzenia sadownika mikroorganizmy. Większość patogenów chorobotwórczych gorzej się w takich warunkach rozwija preferując odczyn kwaśny. Jest to również poważny argument pokazujący jak wielkie znaczenie dla prowadzenia uprawy ma odpowiedni odczyn gleby.
W dobie drogich nawozów mineralnych jak również ich okresowych braków należy pamiętać, że właśnie odczyn gleby ma największy wpływ na pobieranie składników pokarmowych przez rośliny. Większość niezbędnych makro i mikroelementów pobieranych jest w największym stopniu przez korzenie jeśli pH gleby jest lekko kwaśne zbliżone do obojętnego. Doskonałym przykładem jest uwstecznianie się fosforu w glebie do związków niepobieranych przez rośliny już w pH poniżej 6 w dużym stopniu spada jego przyswajalność. Nawet pomimo dużej zawartości w glebie tego pierwiastka.
Odpowiednie pH dla poszczególnych upraw.
O prawidłowy odczyn gleby należy zadbać przed założeniem upraw wieloletnich, lecz w przypadku, kiedy ten parametr nie został doprowadzony do optymalnego poziomu należy interweniować w trakcie prowadzenia upraw. Odpowiedni odczyn gleby dla upraw ziarnkowych mieści się w przedziale 6,2-6,7 natomiast gatunki pestkowe wymagają nieco wyższego odczynu pH 6,7-7,1. Jeśli w sadzie jest sytuacja, że odczyn gleby jest zbyt niski konieczne jest odkwaszenie poprzez wykonywanie wapnowania. Efekt odkwaszania będzie rozciągnięty w czasie i konieczne może być wykonywanie kilkukrotnie wapnowania mniejszymi dawkami, aby nie uszkodzić systemu korzeniowego i nie zniszczyć życia glebowego. Ilości wysianych nawozów wapniowych będą wyższe niż w przypadku utrzymywania odczynu, ale należy pamiętać o dobraniu odpowiedniego rodzaju nawozu wapniowego na typ gleby. Koniecznie unikać stosowania wapna tlenkowego na glebach lekkich ze względu na bardzo duża reaktywność i szybką zmianę odczynu jednocześnie negatywnie wpływając na życie glebowe. Precyzyjne dawki wapna konieczne do zneutralizowania gleby jesteśmy w stanie ustalić na podstawie analizy chemicznej gleby. W uprawach sadowniczych i warzywniczych warto takie badanie wykonywać na etapie przygotowywania stanowiska pod uprawę jak również regularnie co 3-4 lata.
Gatunki jagodowe takie jak truskawka i malina wymagają odpowiedniego odczynu na poziomie pH 5,5-6,5. Ze względu na wrażliwość tych gatunków najważniejsze jest zapewnienie optymalnych warunków do wzrostu roślin i jak najlepszego rozwoju systemu korzeniowego już przed założeniem plantacji, kiedy to są najlepsze warunki do uzupełniania wszystkich składników pokarmowych w glebie.
W przypadku maliny nie ma możliwości wymieszania nawozów z glebą tym bardziej, że coraz częściej nowe plantacje są zakładane z wykorzystaniem ściółki z tworzyw sztucznych np. agrowłókniny i agrotkaniny. Wapnowanie takiej uprawy będzie nieefektywne. Jeśli maliny uprawiane są tradycyjnie z wykorzystaniem pasów herbicydowych lub czarnego ugoru można wykorzystać wapno węglanowe do korekty odczynu gleby.
Truskawka uprawiana powinna być w zakresie pH 5,5-6,5 i tu również należy zwrócić uwagę na jak najlepsze przygotowanie gleby przez założeniem plantacji, a podczas prowadzenia uprawy tylko utrzymywać jej optymalne parametry. Jeśli występuje konieczność wapnowania gleby trzeba wykonać ją w okresie jesiennym, aby nie uszkodzić wrażliwego systemu korzeniowego roślin a tym samym pozwolić na rozpuszczenie się wapna w okresie zimy i przemieszczenie w głab profilu glebowego. Dla tego gatunku niezależnie od typu gleby należy wykorzystywać wapna węglanowe lub węglanowo-magnezowe w zależności czy występują braki magnezu czy nie.
Borówka wysoka jest natomiast rośliną szczególną bo najlepiej rośnie w glebie o odczynie kwaśnym pH<5,5. Dlatego temat doprowadzenia pola do optymalnego pH jest bardziej złożony niż w przypadku innych gatunków. Tu podczas procesu przygotowywania gleby pod planowaną plantację należy rozpocząć najczęściej od obniżanie pH gleby. Ale równocześnie należy pamiętać o konieczności zachowania wysokiej zawartości wapnia odżywczego w glebie.
Odczyn gleby to nie wszystko.
Poza odpowiednim odczynem gleby ważna jest zawartość odżywczego wapnia w glebie, które to rośliny będą mogły pobrać i wykorzystać do rozwoju. Często występuje sytuacje, że w podłożu jest odpowiedni odczyn, ale w roślinach i na owocach widoczne są niedobory tego pierwiastka. Ustalenie przyczyny widocznych niedoborów należy rozpocząć od wykonania analizy chemicznej gleby metodą ogrodniczą. W odróżnieniu od standardowej metody rolniczej oprócz podstawowych wyników otrzymamy zawartość przyswajalnego wapnia w glebie. Często zawartość tego składnika w glebie jest na zbyt niskim poziomie pH jest już w zakresie optymalnym dla uprawy. Przy pH 6,2 spotyka się wartości przyswajalnego Ca na poziome 300-400 mg/1kg. Dla upraw sadowniczych wartość ta powinna być wyższa niż 1000mg/1kg gleby. W przypadku gatunków jagodowych warto, aby ten parametr był nawet na poziomie 1500mg/kg gleby.
Podnoszenie zawartości wapnia odżywczego w glebie.
Wraz ze zwiększającą się świadomością sadowników i rolników nawożenie wapniem przyswajalnym dla roślin zyskuje na znaczeniu we wszystkich uprawach zarówno sadowniczych jak i rolniczych. Odpowiednie pH gleby nie gwarantuje zaspokojenia pokarmowych roślin na ten makroelement i coraz częściej konieczne jest jego uzupełnianie. Obok standardowego wapnowania, które wnosi ten składnik do gleby coraz częściej wykorzystuje się nawozy oparte na Siarczanach-wapnia. Które w niewielkim stopniu pływają na odczyn gleby, ale wyraźnie podnoszą zawartość wapnia, które rośliny będą mogły wykorzystać do rozwoju. Dodatkowo wysoka zawartość wapnia w glebie pozytywnie wpływa na zdrowotność roślin i owoców np. truskawki. Rośliny stają się bardziej odporne na stresy zewnętrzne ale i same owoce zyskują lepsze jędrność. Ponadto wapń jest jednym z podstawowych budulców ścian komórkowych roślin. Grubsze ściany komórkowe są mniej podatne na uszkodzenia mechaniczne jak również są mniej atakowane przez szkodniki np. mszyce i przędziorki. Nawożenie tym pierwiastkiem jest konieczne do osiągania plonów wysokiej jakości. Siarczany wapnia można stosować przed założeniem plantacji jak również jesienią po zbiorach owoców, aby w okresie spoczynku roślin się rozpuściły i zostały przetransportowane w głąb gleby.
Analiza chemiczna gleby jako podstawa nawożenia.
W celu zoptymalizowania stosowania nawozów mineralnych w uprawie wszystkich gatunków roślin powinny być analizy chemiczne gleby. Uzyskane wyniki określające aktualną zawartość składników pokarmowych w glebie wraz z zapotrzebowaniem poszczególnych gatunków będą podstawą do nawożenia roślin w najbardziej efektywny sposób. Podstawowym parametrem określanym każdej metodzie badania jest odczyn gleby. W największym stopniu od niego zależeć będzie stopień wykorzystania składników pokarmowych przez rośliny. Analiza chemiczna gleby, której koszt w zależności od metody waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych pozwoli na uniknięcie problemów z obniżonym plonowaniem roślin zaburzeń fizjologicznych. A przede wszystkim pozwoli na wykorzystanie w pełni potencjału plonotwórczego plantacji.
Źródło:https://www.farmer.pl/produkcja-roslinna/nawozy/zalecane-dawki-wapna,51697.html
Zalecenia:
Na obecną chwilę zabiegi wapnowania należy wykonywać na niezmarzniętą glebę bez pokrywy śnieżnej. Dawki dobierać w zależności od typu gleby i jej odczynu. Na plantacjach roślin jagodowych wykorzystywać wapna węglanowe charakteryzujące się mniej agresywnym działem zmniejszając ryzyko negatywnego wpływu na wrażliwy system korzeniowy tych gatunków.
– w celu utrzymania optymalnego pH wapnowanie w dawce 300 CaO/ha np. CalBor Power lub NORGKALK AtriGran, jeśli wymagana jest zmiana pH z poziomu lekko kwaśnego dawkę podnieść do 500-1 t/ha, jeśli ph jest kwaśne lub bardzo kwaśne zastosować 1,5 t/ha.
– w celu podniesienia zawartości wapnia przyswajalnego wykorzystywać siarczanu wapnia w dawce ok. 300 kg/ha w postaci produktu AgroSulpur (dwuwodny siarczan-wapnia). 
– w celu podniesienia odczynu do optymalnego na glebach ciężkich można zastosować wapno tlenkowe według potrzeb przedstawionych w tabeli poniżej. Lub w przypadku gleb lekkich przy wykorzystaniu wapna węglanowego.
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia i przestrzegaj zasad bezpiecznego stosowania produktu wskazanych na etykiecie.
Sporządzane przez nas zalecenia opierają się na aktualnym stanie naszej wiedzy. Jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za ich zastosowanie oraz wynikłe z tego konsekwencje. Decyzję o wykonaniu zabiegów agrotechnicznych lub ochrony roślin podejmujecie Państwo na własną odpowiedzialność, biorąc pod uwagę lokalne uwarunkowania występujące w Państwa gospodarstwie.
UWAGA: Niektóre z w/w zaleceń dotyczą ogólnego problemu ochrony w Europie. Niektóre produkty wymienione w tekście nie są dozwolone we wszystkich krajach. Przed ich zastosowaniem należy zapoznać się z zasadami obowiązującymi w danym kraju.
