Nawożenie w sadzie jest jednym z najważniejszych czynników plonotwórczych, a zarazem podstawowym bodźcem determinującym wielkość jak i jakość plonu finalnego. Zanim zaczniemy nawozić warto zastanowić się jaka jest zawartość poszczególnych makro i mikro pierwiastków w glebie naszego sadu. Pomoże to oszacować ilość składników pokarmowych jaki powinniśmy wnieść do sadu.
Optymalnym terminem dla pobierania prób glebowych dla nowych nasadzeń jest jesień. Wówczas mamy czas na zastosowanie nawozów wapniowych regulujących ph gleby a dalej fosforowych, które dobrze jest wymieszać z glebą jeszcze przed sadzeniem. Wymieszanie z glebą spowoduje umiejscowienie fosforu w zasięgu strefy korzeniowej roślin i szybsze wykorzystanie przez rośliny ( zwłaszcza nawozy fosforowe warto wprowadzić wcześniej z uwagi na ich małą mobilność). W dalszej kolejności sięgamy po nawozy potasowe i azotowe których wysiew możemy przesunąć na okres wiosenny. Termin jesienny ma również zastosowanie w przypadku istniejących sadów gdyż pozwala na rozłożenie nawożenia w czasie i precyzyjne nawożenie przy użyciu nawozów jednoskładnikowych. Niemniej jeśli nie udało się wykonać badania jesienią to początek roku również jest dobrym czasem, pod warunkiem, że wysiane nawozy jesienią uległy rozłożeniu i nie ma niebezpieczeństwa zaburzenia pomiarów.
Zasady pobierania prób glebowych
Przystępując do pobierania próbek podłoża teren należy podzielić na kwatery, według kompleksów glebowych. W zasięgu takiego terenu rodzaj gleby oraz historia uprawy i nawożenie powinny być jednolite. Jeśli któreś z miejsc w obrębie kwatery jest zdecydowanie słabsze tzw. przepałek, staramy się je ominąć. Obszar kwatery nie powinien przekraczać 3-4 ha. W przypadku działek o znacznym nachyleniu terenu istotną rzeczą jest oddzielne pobieranie próbek z górnej jak i z dolnej ich części. Należy również unikać miejsc po pryzmach obornika oraz brzegów rzędów. Zasady te tyczą się zarówno pól gdzie w najbliższym czasie ma rosnąć sad jak i przed jego założeniem.
Przed założeniem sadu glebę do analizy pobieramy zazwyczaj z dwóch warstw (warstwa orna i podorna). Z warstwy ornej pobiera się próbki gleby głównie z głębokość 0-20 cm. Natomiast pobranie próby z warstwy podornej zależy od poziomów genetycznych ziemi, zwykle jest to 20-40 cm od powierzchni ziemi.
W sadzie już rosnącym analizy gleby wykonujemy średnio co 4-5 lat, jeżeli oczywiście nie stwierdziliśmy dużych niedoborów. W latach pomiędzy wykonywanymi analizami, nawożenie powinno opierać się na ogólnych wymaganiach roślin i uzupełnieniu składników do poziomu równoważącego ich ilość wywiezioną wraz z plonem z pola.
W istniejących sadach gdzie główna masa korzeni znajduje się w pasie herbicydowym. Dlatego próbkę należy pobierać z pomiędzy rosnących drzew w połowie odległości między linią rzędu i murawy. Pamiętajmy również że korzenie znajdują się także pod murawą, więc pobieramy także próbkę ze środka międzyrzędzia, pamiętając, że nie należy mieszać tych dwóch próbek.
Standardowym przyrządem wykorzystywanym do pobierania próbek glebowych jest laska Egnera. Na jedną próbę reprezentatywną powinno składać się 15-20 pojedynczych próbkowań. W celu pobrania próbki z warstwy podornej należy wykonać odkrywki np. szpadlem w ilości 4-5, zdejmując wierzchnią warstwę próchniczną ziemi. W każdym dołku odkrywkowym należy pobrać 4 próby, w sumie 16-20, co będzie stanowić próbę reprezentatywną dla warstwy podornej. Następnie glebę z pojedynczych próbkowań należy dokładnie wymieszać, odważyć około 0,5 kg, wysuszyć i opisać, podając nazwę kwatery, miejsce pobrania próbki (pas herbicydowy, murawa), głębokość z jakiej gleba została pobrana.
Schemat pobierania prób glebowych
Pobieranie prób glebowych może odbywać się wg. różnych schematów. Niezależnie od wybranego schematu najważniejsze jest aby dążyć do ujednolicenia / uśrednienia próbki, tak aby oddawała jak najpełniej warunki panujące na polu. Poniżej kilka z proponowanych schematów. Wszystkie z nich mogą być zastosowane zarówno przed założeniem sadu jak i w istniejących sadach.
Wychodząc naprzeciw sadownicy i rolnicy mogą korzystać z usług pobieranie prób glebowych za pomocą specjalistycznego sprzętu. Do takich firm można zaliczyć firmę A.T., która posiadana na wyposażeniu samochodu terenowe, które są w stanie pobierać próby glebowe z dużych obszarów w szybkim tempie. Dodatkowo dzięki wykorzystaniu GPS i są w stanie dokładnie określić punktu poboru próbek i przy ewentualnym pobieraniu gleby do analiz ponownie z poszczególnych pól są w stanie pobrać próbki ze zbliżonych miejsc określając tym samym efektywność zastosowanego nawożenia. Pozwala to na jeszcze bardziej precyzyjne wyznaczanie optymalnych dawek nawozów.
Standardowa analiza obejmuje oznaczenie odczynu gleby w roztworze 1n KCl, zawartości przyswajalnego fosforu, potasu i magnezu. Badając glebę pod sad powinno się oznaczyć również skład granulometryczny oraz zawartość próchnicy. Wszystko to pozwoli poznać właściwości gleby i dopasować formę nawożenia do konkretnego gatunku uprawnego.
Więcej o interpretacji uzyskanych z badań wyników przeczytacie w kolejnych Komunikatach Agrotechnicznych.
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia i przestrzegaj zasad bezpiecznego stosowania produktu wskazanych na etykiecie.
Sporządzane przez nas zalecenia opierają się na aktualnym stanie naszej wiedzy. Jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za ich zastosowanie oraz wynikłe z tego konsekwencje. Decyzję o wykonaniu zabiegów agrotechnicznych lub ochrony roślin podejmujecie Państwo na własną odpowiedzialność, biorąc pod uwagę lokalne uwarunkowania występujące w Państwa gospodarstwie.
UWAGA: Niektóre z w/w zaleceń dotyczą ogólnego problemu ochrony w Europie. Niektóre produkty wymienione w tekście nie są dozwolone we wszystkich krajach. Przed ich zastosowaniem należy zapoznać się z zasadami obowiązującymi w danym kraju.
