Po pierwszej dekadzie września można twierdzić, że najgroźniejsze fale upałów są już za plantatorami i sadownikami. Miały one bardzo duży wpływ na rozwój wszystkich plantacji. Zdecydowanie najbardziej ucierpiały plantacje zakładane latem bieżącego roku. To na nich najbardziej odbiła się długo panująca susza, problemy z prawidłowym odżywieniem wynikające z ograniczeń fizjologicznych roślin, które w pierwszej kolejności usiłowały przetrwać te niesprzyjające warunki a dopiero później dążyły do optymalnego wzrostu. Wysokie temperatury to nie tylko problem z ograniczonym rozwojem roślin, ale również intensywny rozwój chorób i szkodników. A zaliczyć można do nich chorobę nr. czyli mączniak prawdziwy truskawki a szkodnikiem najbardziej uciążliwym okazał się roztocz truskawkowiec, który bardzo silnie uwidocznił się na plantacjach po skoszeniu roślin hamując ich wzrost i rozwój.
Fot.1 Plantacja z oddali nie uwidacznia problemu.
Nowym problemem na plantacjach, który pojawia się z różnym nasileniem w zależności od sezonu jest kanciasta plamistość liści truskawki powodowana przez patogena Xanthomonas fragariae. Choroba wywoływana właśnie przez te bakterię nie posiada jednorodnego przebiegu w ciągu sezonu wegetacyjnego a atakuje plantacje z różną intensywnością w poszczególnych sezonach uprawy. Po raz pierwszy patogen został zaobserwowany i opisany w USA w 1962 r. Dość szybko został rozwleczony w najważniejsze regionu uprawy truskawki obejmując swoim zasięgiem zarówno Azję, Afrykę oraz Europę. Głównie rozprzestrzenia się wraz z materiałem szkółkarskim. Choroba ta stanowi duży problem w szkółkach i plantacjach matecznych, ponieważ dyskwalifikuje dany materiał szkółkarski z obrotu. Infekcja wywołana przez Xanthomonas fragariae może mieć charakter utajony i nie objawiać się przez dłuższy okres aż do wystąpienia sprzyjających warunków atmosferycznych. Jest to duży problem przy zakładaniu nowych kwater truskawki, ponieważ bez badań molekularnych materiału szkółkarskiego nie możliwe jest stwierdzenie jego obecności.
Fot. 2 Czerwone nieregularne plamy na roślinie – oznaka Bakteryjnej Kanciastej Plamistości Liści
Warunki zajścia infekcji
Xanthomonas fragariae rozwija się optymalnie w warunkach wysokiej wilgotności oraz umiarkowanych/wysokich temperatur obejmująca optymalnie 24-27°C. Do infekcji dochodzi najczęściej przez aparaty szparkowe lub inne naturalne otwory w roślinie oraz otwartymi wrotami do infekcji są uszkodzenia mechaniczne spowodowane zabiegami mechanicznymi oraz ochroniarskimi. Rozprzesztrzenianiu się choroby na plantacji pomaga nawadnianie roślin poprzez deszczowanie. Inokulum patogena znajdujące się na porażonych roślinach zostaje rozniesione na zdrowe rośliny wraz z kroplami wody.
Fot. 3 Intensywne deszczowanie plantacji sprzyja rozprzestrzenianiu się patogena
Oznaki etiologiczne
Bakteryjna kanciasta plamistość liści powodowana jest przez bakterię a tak jak większość pozostałych powoduje tzw. wycieki bakteryjne. Jest to najbardziej charakterystyczny objaw choroby która już rozwija się wewnątrz roślin. Wycieki najczęściej są koloru białego, przezroczystego. Głównie zauważalne są na spodniej stronie liścia w postaci nieregularnych rozlewających się białych lub przejrzystych kanciastych plam. W sprzyjających warunkach są łatwe do zaobserwowania na roślinie.
Fot. 4 Nieregularne wycieki bakteryjne na spodniej stronie blaszki liściowej
Szkodliwość
Bakteryjna kanciasta plamistość liści nie jest chorobą, która powoduje nagłe i szybkie zamieranie całych roślin. Poprzez uszkadzanie blaszek liściowych powoduje ograniczenie wzrostu roślin, zmniejsza się powierzchnia fotosyntetyczna dla roślin wpływając na wielkość i jakoś plonu. Natomiast jeśli do infekcji i rozwoju dochodzi w okresie okołokwitniania i zbiorów porażane mogą być również pąki kwiatowe, kwiaty oraz owoce doprowadzając do ich obumierania i gnicia.
Ograniczanie i zwalczanie
Ograniczanie występowania choroby w głównej mierze polega na ograniczaniu potencjalnych źródeł zwleczenia patogena na plantację. Przede wszystkim poprzez wykorzystywanie kwalifikowanego materiału szkółkarskiego wolego od chorób w tym od Xanthomonas fragariae. Patogen ten dość łatwo rozprzestrzenia się właśnie na etapie zakładania nowych kwater. Jest to patogen obligatoryjny, który nie jest w stanie przetrwać bez żywiciela. W ograniczaniu jego występowania pomaga fakt, że jego jedynym żywicielem jest truskawka. I jego występowanie można ograniczyć poprzez prawidłowy płodozmian i izolację przestrzenną kwater na których wystąpiły objawy chorobowe.
Profilaktyka i prawidłowe nawożenie
W celu kontroli patogena należy dbać o prawidłowy rozwój roślin wspierać je w procesach obronnych, budować naturalne mechanizmy obronne roślin oraz dbać o prawidłowe nawożenie roślin zarówno wiosną oraz po zbiorze owoców aż do spoczynku zimowego roślin. Budowanie naturalnej odporności przez rośliny można poprzez stosowanie miedzi systemicznej CuPROTE, która poprzez wnikanie do rośliny będzie powodowała indukcję procesów odporności a tym samym rośliny w pewnym stopniu staną się mniej podatne na infekcje przez patogenny. Kompleksowym rozwiązaniem jest łącznie CuPROTE wraz z Bakto G-STOP, który będzie dodatkowo wspierał zdrowy rozwój roślin. Będzie to działanie dwutorowe, gdzie miedź systemiczna będzie działała wewnątrz rośliny Natomiast bakterie zawarte w produkcie Bakto G-STOP będą kolonizowały roślinę przed innymi zagrożeniami. Nie dając miejsca do rozwoju przez patogenny.
Kolejną metodą wpływania na odporność roślin jest prawidłowe nawożenie produktami zawierającymi miedź jako ważny składnik odżywczy dla roślin. Ten mikroelement efektywnie wpływa na wiele procesów zachodzących w komórkach roślinnych. W rym również wpływa na proces tworzenia ligniny w roślinie a tym samym jest istotne dla stabilizacji ścian komórkowych. A stabilna ściana komórkowa to ważny element odporności roślin na patogeny oraz ich mrozoodporność. Dlatego ważnym elementem jesiennej pielęgnacji plantacji jest wykonywanie zabiegów odżywczych produktami miedziowymi takimi jak Miedziowy 600 SC oraz Miedziowy 50 WP. Jeśli już na plantacji jest obecny problem Bakteryjnej Kanciastej Plamistości Liści należy zintensyfikować nawożenie krzemem, który również będzie wpływał na odporność roślin na czynniki zewnętrze.
Zalecenia:
Budowanie naturalnej odporności
- Stablix pH 0,2 l/ha + Bakto G-STOP 1l + CuPROTE 1-2 l/ha + Asystent+ 0,1 l/ha
- Stablix pH 0,2 l/ha + CuPROTE 3 l/ha + Asystent+ 0,1 l/ha
Nawożenie miedzią
- Stablix pH 0,2 l/ha + Miedziowy 600 SC 1l/ha lub Miedziowy 50 WP 1,5-2 kg/ha + Asystent+ 0,1l/ha
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia i przestrzegaj zasad bezpiecznego stosowania produktu wskazanych na etykiecie.
Sporządzane przez nas zalecenia opierają się na aktualnym stanie naszej wiedzy. Jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za ich zastosowanie oraz wynikłe z tego konsekwencje. Decyzję o wykonaniu zabiegów agrotechnicznych lub ochrony roślin podejmujecie Państwo na własną odpowiedzialność, biorąc pod uwagę lokalne uwarunkowania występujące w Państwa gospodarstwie.
UWAGA: Niektóre z w/w zaleceń dotyczą ogólnego problemu ochrony w Europie. Niektóre produkty wymienione w tekście nie są dozwolone we wszystkich krajach. Przed ich zastosowaniem należy zapoznać się z zasadami obowiązującymi w danym kraju.
