Wysoka jakość owoców jest cechą wyróżniającą owoce w dzisiejszych czasach. Rynek owoców z uwagi na konkurencję preferuje tylko te owoce o najwyższych parametrach wybarwienia, wielkości i jędrności. Dlatego w produkcji już od wczesnych etapów konieczne jest zaopatrzenie roślin w odpowiednią ilość składników podstawowych podanych drogą posypową oraz uzupełnienia ich drogą dolistną. W strukturze nawożenia wapń (Ca) niewątpliwie odgrywa ogromną rolę dla roślin. Jest to makroelement drugorzędowy, który podobnie jak magnez (Mg) i siarka (S) musi być uwzględniany w nawożeniu, na równi z azotem (N), fosforem (P) i potasem (K). Pierwiastek ten odpowiada za szereg procesów, m. in. jest niezbędnym składnikiem pokarmowym oraz odpowiada za właściwy odczyn gleby, przez co reguluje pobieranie innych składników pokarmowych oraz wzmacnia odporność na czynniki chorobowe. Wapń jest również składnikiem propektyn, substancji uszczelniającej tkanki owocu. Niewystarczające zaopatrzenie owoców w ten pierwiastek powoduje niestabilność budowy tkanek.
Objawy niedoboru na liściach występują bardzo rzadko. Znacznie groźniejszy jest deficyt wapnia w owocach, jego niedostateczna ilość w komórkach może doprowadzić do szeregu chorób pochodzenia fizjologicznego, m. in. gorzkiej plamistości podskórnej (GPP) czy też wszelkiego rodzaju rozpadów miąższu. Jest to związane z silną konkurencją o wapń pomiędzy liśćmi, a owocami. Z tego powodu pozakorzeniowe dokarmianie wapniem owoców ziarnkowych, pestkowych jak i jagodowych stało się zabiegiem obligatoryjnym.
Kiedy i dlaczego?
Koniec maja i czerwiec to okres intensywnego wzrostu pędów i owoców, podczas którego dochodzi do podziałów komórkowych. Wapń jest tym pierwiastkiem, który bezwzględnie jest zaangażowany w procesy podziałowe i dlatego trzeba go dostarczyć roślinie. Wapnia w glebie zwykle jest wystarczająca ilość dla odżywienia drzewa, ale nie zawsze wystarcza go, aby odżywić owoce. Pobierany jest on przez merystemy wzrostu korzeni i transportowany przez wiązki przewodzące do górnych partii drzewa. Przemieszcza się on w tę stronę, z której napływa więcej auksyn. Wczesną wiosną to właśnie kwiaty i młode zawiązki przeważają w produkcji auksyn nad młodymi pędami. W tym okresie do tych części roślin trafia wystarczająca ilość wapnia. Dokarmianie zawiązków owoców wapniem należy rozpocząć, gdy tracą one przewagę w produkcji auksyn. Zwykle ma to miejsce po kwitnieniu i wzmaga się po opadzie czerwcowym. Wapń przekazany do zawiązków od drzewa trafia do nich głównie w końcu maja i w czerwcu. Jeżeli w tym okresie wystąpią warunki utrudniające pobieranie składników pokarmowych z gleby takie jak susza czy też zalanie korzeni należy rozważyć wzmożenie intensywności dokarmiania wapniem w dalszej części sezonu. Słabej jakości rozety liściowe (uszkodzenia przymrozkowe, fitotoksyczność olei parafinowych) oraz niewielka liczba zawiązków to również sytuacja, w której konieczne jest zagęszczenie zabiegów produktami zawierającymi wapń. Teoretycznie można wnioskować, że każdy zawiązek otrzymuje od drzewa podobną ilość wapnia. Jeśli owoców na drzewie jest mało dochodzi do ich przerastania, a w miąższu do rozcieńczenia składników pokarmowych, co w przypadku wapnia podnosi ryzyko wystąpienia chorób fizjologicznych.
Dokarmianie pozakorzeniowe wapniem to nie tylko ograniczanie występowania gorzkiej plamistości podskórnej (GPP), ale również ograniczanie występowania innych chorób fizjologicznych, takich jak rozpady wewnętrzne, szklistość miąższu. Ma wpływ na poprawę jędrności owoców, długość przechowywania i opóźnienie wystąpienia objawów porażenia gorzką zgnilizną.
Intensywność dokarmiania wapniem należy uzależnić ok kilku czynników:
– zapotrzebowania na wapń dla danej odmiany,
– ilości owoców na drzewie,
– ilości wapnia dostępnego dla roślin w glebie
– możliwości pobierania wapnia przez korzenie podkładki
– warunki atmosferyczne utrudniające pobieranie wapnia w okresie wiosennym i letnim np. susza.
Pozakorzeniowe dokarmianie wapniem jest potrzebne nie tylko w odmianach podatnych na występowanie chorób fizjologicznych ( ‘Ligol’, ‘Šampion’ oraz triploidalne ‘Boskoop’, ‘Mutsu’ i cała grupa Jonagolda), ale także tych, których owoce chcemy długo przechowywać i utrzymać przez ten czas wysoką jędrność.
WAŻNE: aby opryskiwanie wapniem było jak najbardziej skuteczne należy pamiętać o tym, że wapń, który trafi na liście nie zostanie przetransportowany do owoców. W związku z tym należy już na etapie cięcia sadu zadbać o prawidłową dystrybucję cieczy roboczej w koronie. Owoce muszą zostać nią dokładnie pokryte, bowiem wapń zwłaszcza w II części sezonu może się przedostać do wnętrza tylko przez skórkę.
Jaki wapń wybrać?
Dostarczenie odpowiedniej formy wapnia w początkowym okresie wzrostu do zawiązków jabłoni, gruszy, ale także wiśni, czereśni, truskawki, maliny i borówki jest niezmiernie istotne. Do dokarmiania pozakorzeniowego wapniem należy wybierać sprawdzone oraz skuteczne rozwiązania. Jednym z bardziej popularnych, niedrogich a zarazem skutecznych sposobów dostarczenia tego pierwiastka jest stosowanie roztworów soli wapnia w postaci saletry wapniowej oraz chlorku wapnia. Należy jednak pamiętać, że sole te mogą powodować poparzenia liści i/lub owoców, a w przypadku stosowania saletry wapniowej może dojść nawet do wzbudzenia wzrostu wtórnego pędów oraz pogorszenia wybarwienia owoców.
Ostatnich kilka lat to triumf mrówczanu wapnia, który charakteryzuje się bezpieczeństwem i stosunkowo dobrym pobieraniem przez zawiązki owoców. Dodatek boru w produktach zawierających mrówczan wapnia np. FruitCa, pozytywnie wpływa na fizjologiczną budowę skórki owoców.
Jeszcze innym bardzo ciekawym rozwiązaniem, a jednocześnie alternatywą dla soli wapnia jest stosowanie nanotechnologicznych produktów. Nano Active i Nano Active Forte w swoim składzie zawierają duże ilości Ca, ale również inne składniki, zarówno makro jak i mikro elementy. Nawóz posiada unikalne właściwości transportowe umożliwiające transport wapnia do owoców. Nowatorska formuła powoduje, że dostarczenie nawet niewielkich dawek nawozu, przynosi dobre efekty, bez ryzyka uszkodzeń owoców. Jest to szczególnie ważne w początkowym okresie wzrostu zawiązków, kiedy to zabiegi z użyciem innych form wapnia mogą powodować uszkodzenia roślin i wywołać ordzawienia owoców.
Zalety stosowania NanoActive
- uzupełnianie niedoborów ważnych mikroelementów w roślinie,
- skuteczne pobieranie i akumulowanie wapnia w owocach, wapń w postaci aktywowanych nanocząsteczek naniesiony na powierzchnię owoców wnika bezpośrednio do ich wnętrza.
- szybkość i efektywność działania nano-wapnia skutkuje natychmiastowym wzmocnieniem komórek oraz poprawą jakości ścian komórkowych, przez co owoce i warzywa są jędrniejsze oraz wykazują większą odporność na pękanie, nawet przy nadmiernych opadach deszczu.
- produkty NanoActive i NanoActive Forte istotnie wpływają na podniesienie jakości oraz trwałości przechowalniczej owoców co zostało poparte badaniami.
Dawkowanie:
NanoActive 2-3kg/ha
NanoActive Forte 4-5kg/ha
Liczba zabiegów w sezonie: 2-4 od zawiązania owoców do 7-10 dni przed zbiorem owoców.
Pierwiastkiem, który wpływa również na jakość owoców jest krzem (Si). Odgrywa on ogromną rolę w produkcji owoców wysokiej jakości. Jak wykazują doniesienia z kilku ostatnich lat, krzem:
-> poprawia jędrności miąższu owoców
-> wzmaga odporność na uszkodzenia skórki czy odgniecenia podczas zbiorów.
Jednak to nie jedyne funkcje, jakie w roślinach spełnia ten składnik, bowiem w trakcie wzrostu wegetatywnego roślin:
-> stymuluje tworzenie chlorofilu i intensyfikuje proces fotosyntezy, co daje prawidłowy wzrost nawet przy mniejszym nasłonecznieniu,
-> poprawia transport asymilatów do owoców dzięki czemu osiągają lepszą wielkość, smak i wybarwienie owoców,
-> zwiększa odporność na niskie i wysokie temperatury otoczenia oraz stres wodny ograniczając nadmierną transpirację,
->w uprawach pestkowych tj. czereśni i śliw zaobserwowano, że krzem podawany w kombinacjach z wapniem znacznie ogranicza pękanie dojrzewających owoców podczas ulewnych deszczy,
->u niektórych gatunków jest w stanie zniwelować skutki niedoboru fosforu i cynku oraz toksyczność metali ciężkich.
Na rynku produktów zawierających krzem jest cała masa. Zawierają one ten pierwiastek w różnych postaciach. Jednak jak dowodzą badania najlepiej przyswajalną przez rośliny formą krzemu jest kwas ortokrzemowy. Jest on zawarty m.in. w produkcie Krzemian.
Krzem w tej postaci wnika do rośliny i wykazuje większy zakres działania na traktowane rośliny niż inne formy tego pierwiastka.
Krzemian jest produktem w formie płynnej, który zawiera:
krzem (Si) w postaci kwasu ortokrzemowego (2,5%)
bor (B – 0,3%)
miedź (Cu – 1%),
cynk (Zn – 0,6%),
molibden (Mo – 0,2%).
Kwas ortokrzemowy zapewnia maksymalną przyswajalność dla roślin zawartych w nim składników.
Dawki na 1ha: 0,5-0,8 l w trakcie całego okresu wegetacyjnego aż do momentu dojrzewania owoców lub ich całkowitego wybarwienia. (tutaj może podpiąć tabelkę z ulotki).
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia i przestrzegaj zasad bezpiecznego stosowania produktu wskazanych na etykiecie.
Sporządzane przez nas zalecenia opierają się na aktualnym stanie naszej wiedzy. Jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za ich zastosowanie oraz wynikłe z tego konsekwencje. Decyzję o wykonaniu zabiegów agrotechnicznych lub ochrony roślin podejmujecie Państwo na własną odpowiedzialność, biorąc pod uwagę lokalne uwarunkowania występujące w Państwa gospodarstwie.
UWAGA: Niektóre z w/w zaleceń dotyczą ogólnego problemu ochrony w Europie. Niektóre produkty wymienione w tekście nie są dozwolone we wszystkich krajach. Przed ich zastosowaniem należy zapoznać się z zasadami obowiązującymi w danym kraju.
