Nawożenie gatunków jagodowych
Nawożenie P, K i Mg opieramy się na wynikach analizy gleby (tabela 1 i 3) i liści (tab. 3) oraz na ocenie wizualnej rośliny. W tabeli podano dawki orientacyjne stosowane corocznie. Dawki nawozu przeliczamy na zawartość poszczególnych składników, uwzględniając stosowanie nawozów jednoskładnikowych lub wieloskładnikowych.
Borówka wysoka (syn. amerykańska)
Nawożenie azotem: Optymalne dawki azotu wynoszą od 60 do 120 kg N/ha, zależnie od plenności i wieku krzewów. Plony powyżej 16 t/ha wymagają wyższego nawożenia N – powyżej 100 kg/ha. Dawki stosujemy od początku wegetacji (marzec/kwiecień – rozmarznięta gleba) do połowy lipca. Całościową dawkę azotu dzielimy na 3-4 dawki posypowe lub podajemy z fertygacją (maks. stężenie dawki 1,6%). Stosując ściółkowanie świeżym (nie kompostowany) materiałem organicznym zwiększamy dawkę N 50-100%.
Nawożenie fosforem: Nawożenie P wykonuje się z wodą lub dolistnie. Fosfor podajemy: dolistnie (2-3 zabiegi wczesną wiosną) lub fertygacją (przez cały okres wegetacji – nawozy wieloskładnikowe).
Nawożenie potasem: Potas sprzyja wyrastaniu owoców, ale jego wysokie stężenie w glebie blokuje pobieranie Ca i Mg. Posypowo: wczesna wiosna – początek zbiorów 2-3 równe dawki (łącznie ok. 100 kg/ha). Fertygacja – od kwitnienia do końca zbiorów. Nie stosujemy nawozów chlorkowych w tym soli potasowej. Uwaga na stosunek Mg:K.
Nawożenie magnezem: nawozimy jeśli zawartość w glebie/liściach jest niska lub występują objawy na roślinie. Nawożenie posypowe najlepiej w postaci nawozów wieloskładnikowych. Fertygacja – Mg to uzupełniający dodatek do nawozów wieloskładnikowych. Dolistnie tylko w wypadku widocznych niedoborów.
Nawożenie wapniem: Borówki wymagają niskiego pH gleby, więc jej nie wapnujemy. Wapń dostarczamy najczęściej stosując fertygację – preparaty wapniowe, stosowane od kwitnienia do końca zbiorów. Oprysk dolistny jest mniej efektywny – Ca musi dotrzeć do owoców przez ich skórkę, transport z liści do owoców nieefektywny.
Nawożenie mikroskładnikami: ok. 7 dni przed kwitnieniem i w trakcie kwitnienia nawożenie dolistne B i Zn (2 zabiegi) poprawia zawiązywania owoców i odporności na niskie temperatury. Nawożenie krzemem zalecane od kwitnienia do zbiorów – dolistnie 3-4 razy. Stosowanie nawozów wieloskładnikowych z reguły zapewnia potrzebne ilości mikroelementów w glebie.
Siarkowanie: pH gleby 3,5-4,0 optymalne. Siarkowanie co 1-2 lata w zależności od potrzeb jesienią a nawet zimą (na śnieg – siarka rozpuszcza się z topniejącym śniegiem).
Tabela 1. Wartości graniczne zawartości potasu (K) i magnezu (Mg) w glebie oraz wysokość ich dawek (Sadowski i in. 1990)
| Wyszczególnienie |
Klasa zasobności |
||||
| niska | średnia |
wysoka |
|||
| Warstwa orna 0-20 cm |
zawartość K mg/100 g gleby |
||||
| zawartość < 20% |
< 5 |
5-8 |
> 8 |
||
| części 20-35% |
< 8 |
8-13 |
> 13 |
||
| spławialnych > 35% |
< 13 |
13-21 |
> 21 |
||
| Warstwa podorna | |||||
| zawartość <20% |
< 3 |
3-5 |
> 5 |
||
| części 20-35% |
< 5 |
5-8 |
> 8 |
||
| spławialnych > 35% |
< 8 |
8-13 |
>13 |
||
| Nawożenie |
Dawki K2O kg/ha |
||||
| w sadzie owocującym |
80 – 120 |
50 – 80 |
– |
||
| na plantacjach malin |
80 – 120 |
50 – 80 |
– |
||
| Dla obu warstw gleby: |
Zawartość Mg mg/100 g gleby |
||||
| gleby zawierajace < 20% części spławialnych |
< 2,5 |
2,5 – 4 |
> 4 |
||
| gleby zawierające > 20% części spławialnych |
< 4 |
4 – 6 |
> 6 |
||
| Nawożenie: |
Dawka MgO |
||||
| w sadzie lub na plantacji krzewów jagodowych |
12 g/m2 |
6 g/m2 |
– |
||
| Dla wszystkich rodzajów gleb i dla obu ich warstw |
Stosunek K/Mg |
||||
|
bardzo wysoki |
wysoki |
poprawny |
|||
|
6 |
3,5-6 |
3,5 |
|||
Tabela 2. Liczby graniczne zawartości podstawowych makroskładników w liściach borówki wysokiej (Eck 1988) oraz polecane dawki składników
| Składnik/dawka składnika |
Zakres zawartości składnika w liściach |
||
| niski | optymalny |
wysoki |
|
| Zawartość składnika w suchej masie | |||
| N (%) |
<1,70 |
1,7 – 2,50 |
> 2,50 |
| Dawka N (kg/ha) |
80-120 |
60-80 |
0-60 |
| P (%) |
< 0,12 |
0,12-0,40 |
> 0,40 |
| Dawka P2O5 (kg/ha) |
50 |
0 |
0 |
| K (%) |
<0,30 |
0,30-0,65 |
> 0,65 |
| Dawka K2O (kg/ha) |
80-120 |
50-80 |
0 |
| Mg (%) |
<0,10 |
0,10-0,25 |
> 0,26 |
| Dawka MgO (kg/ha) |
60 |
0 |
0 |
Tabela 3. Orientacyjne dawki S wymagane do obniżenia odczynu gleby do wartości 4,0
| Aktualny odczyn gleby |
Kategoria agronomiczna gleby |
||
|
Lekka |
Średnia |
Ciężka |
|
|
Dawka S (kg/ha) |
|||
| 4,5 |
150-200 |
400-500 |
500-600 |
| 5,0 |
300-350 |
900-1000 |
1000-1100 |
| 5,5 |
450-500 |
1300-1400 |
1500-1600- |
| 6,0 |
500-600 |
1700-1800 |
1800-1900 |
| 6,5 |
750-850 |
2200-2300 |
2500-2600 |
Źródło: Materiał opracowany przez Dr Tomasza Krupę, na potrzeby katalogu sadowniczego ‘ 22.
