Komunikat agrotechniczny 16 (27-06-2024) – Nawożenie wapniowe w sadach

Po opadzie czerwcowym zawiązków jabłoni, mniejszą presję stanowi parch jabłoni oraz mszyce. Jednak obecnie większą uwagę przykłądamy do poprawy parametrów jakościowych owoców. W tym nie tylko rozmiar, ale przede wszystkim jędrność owoców wpływających na ich zdolność i jakość przechowalniczą.

Wapń nie wątpliwie odgrywa ogromną rolę dla roślin, podobnie zresztą  jak magnez czy siarka musi być uwzględniany w nawożeniu doglebowym i nalistnym, na równi z pozostałymi składnikami. Pierwiastek ten odpowiada za szereg procesów, m. in. jest niezbędnym składnikiem pokarmowym oraz odpowiada za właściwy odczyn gleby, przez co reguluje pobieranie innych składników pokarmowych oraz wzmacnia odporność na czynniki chorobowe. Wapń jest również składnikiem propektyn, substancji uszczelniającej tkanki owocu. Niewystarczające zaopatrzenie owoców w ten pierwiastek powoduje niestabilność budowy tkanek.

 

Objawy niedoboru na liściach występują bardzo rzadko. Znacznie groźniejszy jest deficyt wapnia w owocach, jego niedostateczna ilość w komórkach może doprowadzić do szeregu chorób pochodzenia fizjologicznego, m. in. gorzkiej plamistości podskórnej (GPP) czy też wszelkiego rodzaju rozpadów miąższu . Problem ten dotyczy przede wszystkim roślin sadowniczych, dlatego największe znaczenie w pozakorzeniowym dokarmianiu owoców w uprawach sadowniczych ma wapń. Jest to związane z silną konkurencją o wapń pomiędzy liśćmi, a owocami. Z tego powodu pozakorzeniowe dokarmianie wapniem owoców ziarnkowych, pestkowych jak i jagodowych stało się zabiegiem obligatoryjnym.

 

Kiedy i dlaczego?

Czerwiec i lipiec to okres intensywnego wzrostu pędów i owoców, podczas którego dochodzi do podziałów komórkowych. Wapń jest pierwiastkiem, który bezwzględnie trzeba dostarczyć w tym czasie do owoców poprzez pozakorzeniowe opryskiwanie. Aby móc prawidłowo podejmować decyzje co do dokarmiania wapniem należy poznać podstawowe zasady fizjologii drzewa czy też krzewu. Wapnia w glebie zwykle jest wystarczająca ilość, aby odżywić roślinę w ten składnik. Pobierany jest on przez merystemy wzrostu korzeni. Jest więc lepiej pobierany przez podkładki z dużą liczbą korzeni włośnikowych. Wapń transportowany jest z korzeni przez wiązki przewodzące do górnych partii drzewa. Przemieszcza się on w tę stronę z której napływa więcej auksyn. Wczesną wiosną to właśnie kwiaty i młode zawiązki przeważają w produkcji auksyn nad młodymi pędami. W tym okresie do tych części roślin trafia wystarczająca ilość wapnia. Dokarmianie owoców wapniem należy rozpocząć gdy tracą one przewagę w produkcji auksyn. Zwykle ma to miejsce po opadzie czerwcowym. Wapń przekazany do zawiązków od drzewa trafia do nich głównie w maju/ czerwcu, jeżeli w tym okresie wystąpią warunki utrudniające pobieranie składników pokarmowych z gleby jak susza, czy zalanie należy rozważyć intensywniejsze dokarmianie wapniem w dalszej części sezonu. Ważna jest również jakość liści rozetowych przy kwiecie. Jeżeli zostaną one uszkodzone przez przymrozek lub przez fitotoksyczność olei parafinowych zmniejsza się produkcja auksyn w obrębie kwiatostanu, wzmaga się konkurencja pomiędzy kwiatem a młodymi pędami. W takiej sytuacji do młodych zawiązków dostanie się mniej wapnia. Kolejną sytuacją, w której należy rozważyć intensywniejsze dokarmianie wapniem jest niewielki plon. Można wnioskować, że każdy zawiązek otrzymuje od drzewa podobną ilość wapnia . Jeśli owoców na drzewie jest mało dochodzi do przerastania owoców, a w miąższu do rozcieńczenia składników pokarmowych, co w przypadku wapnia podnosi ryzyko wystąpienia chorób fizjologicznych.

Dokarmianie pozakorzeniowe wapniem to nie tylko ograniczanie występowania gorzkiej plamistości podskórnej (GPP), to również ograniczanie występowania innych chorób fizjologicznych jak rozpady wewnętrzne, szklistość miąższu. Ma wpływ na poprawę jędrności owoców, długość przechowywania i opóźnienie wystąpienia objawów porażenia gorzką zgnilizną.

Intensywność dokarmiania wapniem należy uzależnić ok kilku czynników, jak wymagania odmiany, ilość owoców na drzewie, ilość wapnia w glebie oraz możliwości pobierania wapnia w okresie wiosennym. Pozakorzeniowe dokarmianie wapniem jest potrzebne nie tylko w odmianach podatnych na występowanie chorób fizjologicznych takich jak ‘Ligol’, ‘Šampion’ oraz triploidalne ‘Boskoop’, ‘Mutsu’ i cała grupa Jonagolda. Na odmianach drobnoowocowych jak Gala, GPP praktycznie nie występuje, ale jeśli chcemy długo przechowywać owoce i utrzymać przez ten czas wysoką jędrność nawożenie wapniem jest również obowiązkowe.

Aby opryskiwanie wapniem było jak najbardziej skuteczne należy pamiętać o tym, że wapń, który trafi na liście nie zostanie przetransportowany do owoców. W związku z tym należy już na etapie cięcia sadu zadbać o prawidłową dystrybucję w koronie cieczy roboczej. Owoce muszą zostać nią dokładnie pokryte, bowiem wapń może się przedostać do wnętrza tylko przez skórkę.

Jaki wapń wybrać?

 

Dostarczenie odpowiedniej formy wapnia w początkowym okresie wzrostu do zawiązków jabłoni , gruszy ale także wiśni, czereśni, truskawki , maliny i borówki jest niezmiernie istotne. Do dokarmiania pozakorzeniowego wapniem należy wybierać sprawdzone oraz skuteczne rozwiązania. Jednym z bardziej popularnych, niedrogich a zarazem skutecznych sposobów dostarczenia tego pierwiastka jest stosowanie roztworów soli wapnia w postaci saletry wapniowej jak i chlorku wapnia.

Na rynku nawozów wapniowych gro z nich jest formułowana na bazie saletry wapniowej m.in. Calan, jak i chlorku wapnia. Sole wapnia w postaci saletrzanej są polecane w sadach intensywnie obłożonych owocami o uregulowanym wzroście wegetatywnym, po to aby wzmocnić rośliny i pobudzić owoce do przyrostu na wielkość. Należy jednak pamiętać, że w przypadku późnego stosowania saletry wapniowej może dojść nawet do pogorszenia wybarwienia owoców. Natomiast forma chlorkowa soli wapnia może powodować poparzenia liści czy owoców szczególnie w podwyższonych temperaturach i intensywnej operacji słonecznej. W takich warunkach pobieranie wapnia przez roślinę jest ograniczone. Jednym ze sposobów ograniczenia negatywnych efektów stosowania chlorku wapnia oraz poprawy jego przyswajania jest dodatek do zabiegu aminokwasów pochodzenia roślinnego, takich jak Naturamin-WSP w dawce 0,1 – 0,2 kg/ha. Jest to wystarczająca ilość, aby zwiększyć bezpieczeństwo stosowania i poprawić wchłanianie wapnia. Formuła produktu działa jako nośnik substancji odżywczych zwiększając ich pobieranie i ograniczając możliwość uszkodzeń tak liści jak i owoców.

 

Idealnym rozwiązaniem a jednocześnie w pełni bezpieczną alternatywą alternatywą dla soli wapnia jest stosowanie nanotechnologicznych produktów. Nano Active i Nano Active Forte w swoim składzie zawierają duże ilości Ca, ale również inne składniki, zarówno makro jak i mikro elementy. Nawóz posiada unikalne właściwości transportowe umożliwiające transport wapnia do owoców. Nowatorska formuła powoduje, że dostarczenie nawet niewielkich dawek nawozu, przynosi dobre efekty, bez ryzyka uszkodzeń owoców. Jest to szczególnie ważne w początkowym okresie wzrostu zawiązków, kiedy to zabiegi z użyciem innych form wapnia mogą powodować uszkodzenia roślin i  wywołać ordzawienia owoców. Jest to również istotne w przypadku występowania wysokich temperatur czy upałów. Zabieg ten pozwoli ograniczyć występowanie oparzeń słonecznych. A wszystko dzięki pozostawieniu lekkiego baiełgo osadu na owocach. Nalot w przeciwieństwie do innych rozwiązań jest łatwo zmywalny przez deszcz i nie powoduje pogorszenia jakości owoców.

  • Dokarmianie dolistne produktem NANO ACTIVE oprócz uzupełniania niedoborów ważnych mikroelementów w roślinie, umożliwia także skuteczne pobieranie i akumulowanie wapnia w owocach . Wapń w postaci aktywowanych nanocząsteczek powinien być dostarczany dolistnie do roślin przez cały okres wegetacji, gdyż naniesiony na powierzchnię owoców wnika bezpośrednio do ich wnętrza.
  • Szybkość i efektywność działania nano-wapnia skutkuje natychmiastowym wzmocnieniem komórek oraz poprawą jakości ścian komórkowych, przez co owoce i warzywa są jędrniejsze oraz wykazują większą odporność na pękanie, nawet przy nadmiernych opadach deszczu.
  • Produkty Nano Active istotnie wpływają na podniesienie jakości oraz trwałości przechowalniczej owoców co zostało poparte badaniami.

Dawkowanie:

NanoActive 2-3kg/ga

NanoActive forte 4-5kg/ha

 

Pełnym potwierdzeniem skuteczności produktów z serii Nano Active są wyniki doświadczeń prowadzonych przez Instytut Ogrodnictwa w Brzeznej Sp. Z.O.O.

 4 ZABIEGI NANO ACTIVE 3 KG/HA W OKRESIE OD ORZECHA WŁOSKIEGO DO ZBIORÓW (OSTATNI ZABIEG 1-2 TYGODNIE PRZED ZBIOREM

 

 

Wpływ dokarmiania dolistnego na plonowanie truskawki odmiany ‚Elsanta’w 2013 r.
Badanie prowadzone w ZSD Brzezna. Kontrola przyjęta za 100%.

Mrówczan wapnia – FruitCa

Kolejnym sprawdzonym rozwiązaniem zawierającym bezazotową formę w postaci mrówczanu wapnia jest FruitCa wzbogaconego o bor. Ogólnie mrówczany występują naturalnie w roślinach i mają zdolność łatwej i szybkiej migracji do owoców .Dodatkowo mają korzystny wpływ na zdrowotność roślin poprzez właściwości dezynfekcyjne. Skorelowane działanie mrówczanu wapnia i boru zapewnia wyjątkową skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania, co przekłada się na poprawę parametrów jakościowych m.in. jędrność owoców.

Sprawdzony produkt Krzemowy

Kolejnym istotnym  pierwiastkiem ,który wpływa między innymi  na jakość owoców jest krzem. Odgrywa on ogromną rolę w produkcji owoców wysokiej jakości. Jak wykazują doniesienia z kilku ostatnich lat, krzem poprawia jędrności miąższu owoców oraz ich odpornością na uszkodzenia skórki czy odgniecenia podczas zbiorów. Jednak to nie jedyne funkcje, jakie w roślinach spełnia ten składnik, bowiem w trakcie wzrostu wegetatywnego roślin stymuluje tworzenie chlorofilu i intensyfikuje proces fotosyntezy, co daje prawidłowy wzrost nawet przy mniejszym nasłonecznieniu. Poprawia także transport asymilatów do owoców dzięki czemu osiągają lepszą wielkość, smak i wybarwienie owoców. Jego obecność w roślinie zwiększa odporność na niskie i wysokie temperatury otoczenia oraz stres wodny ograniczając nadmierną transpirację. W uprawach pestkowych tj. czereśni i śliw zaobserwowano, że krzem podawany w kombinacjach z wapniem znacznie ogranicza pękanie dojrzewających owoców podczas ulewnych deszczy. Dodatkowo u niektórych gatunków jest w stanie zniwelować skutki niedoboru fosforu i cynku oraz toksyczność metali ciężkich. Jedyną przyswajalną przez rośliny formą krzemu jest kwas ortokrzemowy, będący składową preparatu Krzemian.

Krzemian jest w formie płynnej w postaci kwasu ortokrzemowego(2,5%) wzbogacony o mikroelementy Bor B(0,3%),miedź CU(1%),cynk Zn(0,6%),molibden Mo(0,2%).Kwas ortokrzemowy zapewnia maksymalną przyswajalność  dla roślin zawartych w nim składników.

Krzem w tej postaci wnika do rośliny i wykazuje większy zakres działania na traktowane rośliny niż inne formy tego pierwiastka:

  • -Stymuluje tworzenie chlorofilu i intensyfikuje proces fotosyntezy, co daje prawidłowy wzrost nawet przy mniejszym nasłonecznieniu
  • -Zwiększa odporność na wysokie i niskie temperatury otoczenia.
  • -Uzupełnienia niedobory mikroskładników pokarmowych(lepszy wigor i prawidłowy wzrost przez cały okres wegetacji).
  • -pokrywa cienką warstwą krzemu korzenie (zapobieganie wnikaniu patogenów przez korzenie)
  • -Ogranicza transpirację wody z rośliny( zwiększa odporność na stres wodny))
  • – Poprawia transport asymilatów do owoców(lepsza wielkość ,smak i wybarwienie owoców)
  • -Pogrubia i usztywnia ściany komórkowe( lepsza jędrność i zdolność przechowalnicza owoców).
  • -Obniża podatność na niektóre choroby np .nekrotyczną plamistość liści jabłoni
  • -Zwiększa odporność na pękanie owoców.
  • -Niweluje skutki niedoboru fosforu i cynku.
  • -Łagodzi toksyczność metali ciężkich.

Dawki:

  • 1ha 0,5-0,8 l w trakcie całego okresu wegetacyjnego.

 

Zalecenia:

Okresy wysokich temperatur niezależnie od gatunku:

  • Nano Active 3 kg/ha + Krzemian 0,5l/ha
  • Nano Active Forte 4 kg/ha + Krzemian 0,5 kg/ha
  • FruitCa 2 kg/ha + Krzemian 0,5 l/ha

Sady o wysokim plonie wykazujące niedobory azotu:

  • Calan 3-5 kg/ha + Naturamin WSP 0,1-0,2 kg/ha

 

Uwagi:

  • Nawożenie wapniowe przeprowadzać w warunkach standardowych zabiegów
  • Unikać dni z wysokim nasłonecznieniem i wysokimi temperaturami
  • Zabiegi nawożenia wapniem stosować co ok 10 – 14 dni
  • Pomiędzy zabiegami wapniowymi uzupełniać inne niezbędne pierwiastki stosując linię nawozów FruitAkademia