Tematy:
- Mączniak jabłoni
Jedną z bardziej uciążliwych chorób zaraz po parchu jabłoni jest mączniak jabłoni, którego sprawcą jest grzyb Podosphaera leucotricha. W ostatnich latach zagrożenie epidemiologiczne ze strony mączniaka, szczególnie na odmianach podatnych jest coraz większe. Występowanie tej choroby jest zależne od warunków atmosferycznych w ciągu roku. Niezbyt mroźna zima sprawiła, że sezon 2020 rozpoczął się wysokim potencjałem infekcyjnym, w związku z tym należy być czujnym i przygotowanym do walki z tą chorobą.
Biologia choroby:
Chorobę wywołuje grzyb Podosphaera leucotricha zaliczony do workowców. Jest on pasożytem bezwzględnym rozwijającym się wyłącznie na żywych organach rośliny żywicielskiej. Patogen zapuszcza do wnętrza komórek gospodarza tzw. haustoria, utwory odpowiedzialne za pobieranie składników pokarmowych. Na powierzchni porażonych pędów wytwarza biały nalot, zbudowany ze strzępek grzybni. W stadium konidialnym (zwykle w okresie wegetacji roślin) na szczycie trzonków konidialnych grzyb wytwarza kuliste zarodniki konidialne. W okresie spoczynku roślin patogen tworzy kuliste, zamknięte owocniki z przyczepkami przytwierdzającymi je do podłoża. Wewnątrz rozwija się pojedynczy, duży, kulisty worek z elipsoidalnymi jednokomórkowymi zarodnikami workowymi.
Objawy i rozwój:
Objawy mogą pojawiać się na liściach, pędach, kwiatach, a czasem także na owocach. Charakterystyczną oznaką dla tej choroby jest biały, mączysty nalot (grzybnia z trzonkami konidialnymi i zarodnikami). Intensywność rozwoju objawów chorobowych jest zależna od warunków atmosferycznych oraz części porażonej rośliny. W wyniku porażenia młode liście szybko pokrywają się białym, gęstym nalotem. Blaszka liściowa zwija się, z czasem ulega deformacji i zaschnięciu. Młode pędy na skutek intensywnego pokrycia białą grzybnią przestają rosnąć, a ich wierzchołki zamierają. Z pąków bocznych na porażonym pędzie wyrastają zdeformowane liście niemal natychmiast pokrywane przez grzybnię patogena. Porażone kwiaty nie rozwijają się, zamierają i zasychają. Na zawiązkach i owocach zwykle nie widać białego nalotu grzybni. Wynikiem porażenia jest rozwój tzw. ordzawień, powstających na skutek korkowacenia skórki. Często ten typ objawów mylony jest z efektem fitotoksyczności preparatów miedziowych.
Strategia ochrony:
Zwalczanie mączniaka jabłoni nie jest proste, wymaga konsekwentnego połączenia dwóch metod: agrotechnicznej i chemicznej. Obie metody uzupełniają się, co w istotny sposób ogranicza z roku na rok epidemię tej choroby. Należy jednak pamiętać, że stosowanie tylko jednej z nich daje niewystarczające rezultaty w zwalczaniu mączniaka.
Agrotechniczna:
Bardzo skutecznym zabiegiem ograniczającym występowanie choroby jest bezwzględne usuwanie pędów pokrytych mączystym nalotem zarówno podczas cięcia zasadniczego zimowego jaki i w trakcie całego sezonu wegetacyjnego. Pędy takie należy zbierać i wywozić poza obszar plantacji, ażeby ograniczyć źródło infekcji.
Chemiczna:
Decyzję o konieczności wykonywania zabiegów przed grzybem P. leucotricha należy podejmować na podstawie wczesnowiosennych lustracji, kiedy tylko pojawią się widoczne objawy mączniaka z infekcji pierwotnych, lub też na podstawie poziomu porażenia w ubiegłym sezonie. O zagrożeniu sadu zazwyczaj decydują infekcje, do których dochodzi tuż przed kwitnieniem. W momencie gdy porażenie pędów na jabłoniach przekracza 4% (4 zainfekowane pędy w próbie 100) i nie są one wycinane należy podjąć intensywną ochronę chemiczną od zielonego pąka do początku kwitnienia, wykonując zabiegi co 7–10 dni. Ze względu na niskie temperatury w okresie wczesno-wiosennym, należy zwracać szczególną uwagę na dobór odpowiedniego fungicydu. Wysoce skuteczne działanie mączniakobójcze w niskich temperaturach wykazują produkty zawierające siarkę. Produkty siarkowe wykazują działanie zapobiegawcze, tak więc powinny być stosowane z zachowaniem (7 dniowych) odstępów między zabiegami, tak aby zapewnić pokrycie nowo przyrastających tkanek. Z kolei od fazy różowego pąka, szczególnie przy wysokiej presji mączniaka warto do programu ochrony włączyć produkty strubilurynowe, działają one znacznie dłużej niż produkty siarkowe. Kontynuowanie ochrony w drugiej części sezonu wegetacyjnego trzeba podjąć po przeprowadzonej w końcu czerwca lustracji. W celu ograniczania infekcji wtórnych, możemy stosować fungicydy fenyloacetamidowe oraz karboksyamidowe, wykazujące dobre i długie działanie ograniczające zarodnikowanie grzyba. Do zabiegów zwalczających warto zastosować fungicydy układowe z grupy inhibitorów biosyntezy ergosterolu (IBE).
Dzięki tak szerokiej gamie produktów z różnych grup chemicznych możemy stosować je na przemiennie, dzięki czemu ryzyko powstawania odporności jest niewielkie.
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia i przestrzegaj zasad bezpiecznego stosowania produktu wskazanych na etykiecie.
Sporządzane przez nas zalecenia opierają się na aktualnym stanie naszej wiedzy. Jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za ich zastosowanie oraz wynikłe z tego konsekwencje. Decyzję o wykonaniu zabiegów agrotechnicznych lub ochrony roślin podejmujecie Państwo na własną odpowiedzialność, biorąc pod uwagę lokalne uwarunkowania występujące w Państwa gospodarstwie.
UWAGA: Niektóre z w/w zaleceń dotyczą ogólnego problemu ochrony w Europie. Niektóre produkty wymienione w tekście nie są dozwolone we wszystkich krajach. Przed ich zastosowaniem należy zapoznać się z zasadami obowiązującymi w danym kraju.
